De badbevalling; watergeboortes als eeuwenoude traditie

Overzicht

Een waterbevalling, wat heb je nodig en waar moet je op letten?

Watergeboortes zouden al eeuwenlang bestaan en de voordelen worden de laatste jaren herontdekt, er vinden steeds meer bevallingen in bad plaats. Wat zijn de voordelen van een badbevalling en zijn er ook risico’s aan verbonden? En wat kan ik doen als ik een badgeboorte goed wil voorbereiden?

Water en geboorte; de eeuwenoude band tussen de mens en water

De oude Egyptenaren lieten baby’s die later priesters zouden worden, in water geboren worden. Deze mensen zouden een speciale band hebben met het bovennatuurlijke, en water zou bijzondere krachten hebben. Vele religies (denk aan dopen) hebben rituelen met pasgeborenen en water. De Minoïsche beschaving op Kreta zou heilige tempels hebben gehad voor water geboorte, de Chumash indianen vertellen verhalen over vrouwen die bevielen in inhammen op het strand in Californië terwijl de mannen op het strand drumden en zongen, en vele andere tribes in Amerika, de Maori’s in Nieuw-Zeeland, het Samoaanse volk uit de stille oceaan en de Kuhuna’s uit Hawaï zeggen dat vele generaties zijn geboren onder water in rivieren en zeeën.

De moderne watergeboorte

De eerste moderne badbevalling is beschreven in een medisch verslag uit 1803 in Frankrijk, waar een moeder met een lange en pijnlijke geboorte uiteindelijk succesvol in bad beviel. De eerste meldingen van watergeboortes meer recent zijn gedaan in Frankrijk en Rusland in de jaren ‘60 en ‘70. Een belangrijke man in deze beweging is onderzoeker Igor Tjarkovsky uit Rusland, die vanaf de jaren ‘70 werkte met watergeboortes en zwemmende baby’s. Hij gelooft dat baby’s in contact laten komen met water ervoor zorgt dat ze sneller ontwikkelen. Vele volwassenen ervaren angst voor water en dat kan vroeg voorkomen worden zodat we de voordelen van water ons hele leven blijven gebruiken. De onderwaterbevalling zou de meest rustige overgang zijn van de baarmoeder naar de buitenwereld. Volgens Tjarkovsky is de belangrijke band met water iets wat we verloren hebben toen schepselen 3 biljoen jaar geleden aan land begonnen te gaan en een duel met zwaartekracht moesten voeren.

Verloskundigen over de hele wereld zagen en zien hoe kalm baby’s zijn bij een watergeboorte.

Een andere Franse onderzoeker uit die tijd, Michel Odent, was van de stroming om geboortes meer natuurlijker te maken, vooral gericht op dat de vrouw meer zelf moest gaan bepalen hoe ze wilde bevallen, en hij begon daarbij de bevalling in een watertank te gebruiken. Hij zag hierbij dat de vrouwen in een ‘hogere’ meditatieve staat kwamen waarin ze meer naar zichzelf kon luisteren, meer relaxed waren en minder pijn hadden.

Verloskundigen over de hele wereld zagen en zien hoe kalm baby’s zijn bij een watergeboorte en constateerden dat ze minder huilen, eerder oogcontact met de moeder maken en eerder aan de borst drinken. Sinds 10 jaar is de watergeboorte in het westen toegenomen, mede door de komst van verwarmde baden en de mogelijkheid tot mobiele baden.

Voordelen van een badbevalling

Waarom houden de meeste mensen zo van een bad? Je hoeft geen onderzoek te doen om te weten dat een warm bad je rustig en relaxed maakt en je je hele lichaam kan ontspannen en dat vaak ook een positief effect heeft op je gehele welzijn. Logisch dat een bad naar aanloop van de bevalling en tijdens de geboorte kan helpen!

Er is nog niet veel volledig onderzoek gedaan naar water geboortes, maar er zijn een aantal kleine onderzoeken gedaan in verschillende landen. Daar kwamen de volgende conclusies uit:

Vrouwen die in water bevielen…

hadden lagere pijnscores
maakten minder gebruik van pijnmedicatie en kunstmatige oxytocine
hadden een kortere bevalling
hadden een hoger percentage normale vaginale bevallingen
hoefde minder vaak episiotomie (de ‘knip’)
hadden een grotere tevredenheid over de bevalling

Wat betreft het effect op de baby is heel weinig onderzoek bekend, maar studies laten zien dat er geen verschil is met land geboortes en water geboortes wat betreft de risico’s.

Foto Daphne van Rij @nova__vie

Andere fijne voordelen aan een badbevalling zijn…

de gewichtloosheid voor vrouwen die last hebben van hun gewicht of een pijnlijke rug ervaren. Het biedt veel hulp daarbij en zorgt ervoor dat je als vrouw makkelijker van positie kan veranderen.
de weeën die beter en regelmatiger worden opgevangen, wat zorgt voor een betere bloedcirculatie waarbij er minder pijn voor de moeder en meer zuurstof voor de baby is.
het warme water dat stress kan verlagen, kan het de hoge bloeddruk af laten nemen en meer endorfine (natuurlijke pijnstillers en gelukshormoon) aanmaken.
dat het bad als een eigen veilige plek kan aanvoelen, eigenlijk een soort baarmoeder gevoel, waarbij je, je meer op je gemak kan voelen en makkelijker naar ‘binnen’ kan gaan en contact kan maken met het natuurlijke proces en je over te geven aan elk moment. Dit stimuleert het geboorteproces.
dat voor de baby in het water de overgang van de baarmoeder naar de buitenwereld vriendelijker en geleidelijker is. De baby kan nog een paar minuten rustig bijkomen van zijn geboorte, de geluiden zijn nog gedempt en er is geen koude buitenlucht. De navelstreng klopt door dus er is nog zuurstoftoevoer. Dan kan de baby zachtjes boven water getild worden naar de borst van de moeder.

Risico’s van een badbevalling

Een van de genoemde potentiële risico’s van een waterbevalling is dat het de eerste bacteriën die in de darm van de pasgeborene groeien zou kunnen veranderen, wat leidt tot veranderingen in de vroege ontwikkeling van het darmmicrobioom. Ook zouden er sneller infecties kunnen ontstaan. Maar er is hier niet voldoende onderzoek naar gedaan. Het opblaasbare bad wordt daarom vaak gebruikt, omdat er geen complexe leidingen en pompen aan het bad zitten die de groei van bacteriën kunnen bevorderen en moeilijk te ontsmetten zijn. Vele onderzoekers zoals Tjarkovsky en wereldwijd ervaren deskundigen, wijzen het gevaar van bacteriën en infecties af. Een bevalling zou te kort duren voor het ontstaan van deze risico’s.
Er is een hele kleine kans dat de baby probeert onder water te ademen, maar dit is heel onwaarschijnlijk. De baby krijgt nog steeds zuurstof door de navelstreng en doordat de temperatuur hetzelfde is als in de baarmoeder krijgt de baby geen ademprikkel. Het knappen van de navelstreng is zeldzaam, maar kan gebeuren, het is dus belangrijk als de baby omhoog wordt gehaald om niet te trekken aan de navelstreng. Een ervaren verloskundige kent dit gevaar. Net als dat er op gelet moet worden dat de baby niet boven water komt en daarna weer onderwater gaat.
Een te warm bad kan leiden tot oververhitting en uitdroging, zorg dus voor een goede temperatuur! En voor goed zout om je mineralen op peil te houden.
Als de moeder een recente diarree ziekte of een vaginale infectie heeft, overleg dan met de verloskundige of het veilig is.
Het bloedverlies is moeilijker meetbaar onder water, soms wordt er daarom voor gekozen de placenta buiten het bad geboren te laten worden. Ook hier is een ervaren verloskundige op getraind.

Fijnste eco bevalbad

Benieuwd welk bevalbad je het beste kunt gebruiken? Samen met geboortewerkers deden wij onderzoek naar welke qua duurzaamheid, bpa-vrij materiaal en de praktische kant het best uit de verf komt. De ECO Birth in a Box voldoet aan deze eisen. We zijn fan!

Ik wil een badbevalling! Do’s & Don’ts

Het water moet de temperatuur hebben van rond de 37 graden (niet hoger!).
Het is het beste een speciaal bevalbad te huren. Deze huur je voor een aantal weken, in de periode dat je kan bevallen. Fijn is om het bad vast een keer op te zetten zodat je weet wat je moet doen. En een keertje alvast genieten van een groot bad in huis! Een bevalbad koelt ook niet snel af, wat bij een normaal ligbad wel het geval is.
Wil je in het ziekenhuis bevallen? In steeds meer ziekenhuizen is het mogelijk om in bad te bevallen of een bevalbad mee te nemen. Vraag het na.
Voor de meest rustige ervaring voor moeder en baby is het fijn als de ruimte gedimd licht heeft en er geen harde geluiden zijn.
Een goed moment om in bad te gaan is als de actieve fase van de geboorte begint. Dat kan gezien worden aan de ontsluiting (bij 5 cm) of op gevoel wanneer de weeën lastiger zijn op te vangen.
De geboortepartner kan mee in bad of kan aan de rand bijstaan.
Het gehuurde bevalbad weegt gevuld zo’n 700 kilo, dus de vloer moet stevig genoeg zijn. Het is fijn als er ruimte om het bad heen is voor de bijstanders om te helpen.
Het duurt 1 á anderhalf uur om het bad te vullen, dus er is meestal voldoende tijd maar hou hier wel rekening mee.
Doe Dode Zeezout of Keltisch Zeezout in bad om je mineralen op peil te houden en smeer je ruim (minstens half uur) van te voren in met puur vet, zoals kokosolie of sheabutter om je huid te beschermen en onderhouden.
De onderzoeker Tjarkovsky geloofde dat de voorbereiding van een watergeboorte al begint voor de bevalling, als de zwangere vrouw veel tijd in het water besteed. Lekker zwemmen dus!
Kies een verloskundige of doula die ervaring heeft met badbevallingen, hij/zij kan je helpen met alle vragen en het proces zo goed mogelijk begeleiden.
Wees niet te rigide. Je hebt een badbevalling gekozen, maar zorg er altijd voor dat je in het moment doet wat goed voelt, ook als dat toch uit bad gaan is.