Welke gevolgen heeft stress op je zwangerschap?

De gezondheid van een vrouw en haar levensomstandigheden zijn belangrijke factoren voor een gezonde zwangerschap en baby. En vooral stress die veel mensen tegenwoordig in onze cultuur ervaren heeft veel invloed. Maar welke gevolgen heeft stress dan precies tijdens de zwangerschap? En hoe kun je als vrouw tijdens de zwangerschap, ervoor zorgen dat je zélf invloed hebt op je stressniveau? In dit artikel proberen we je er een beeld van te geven.

Hormonen en stress

Cortisol komt vrij als reactie op stresserende gebeurtenissen. Cortisol zorgt dat je dan op 110% kan functioneren. Dit was vroeger heel nuttig als je moest vluchten voor een wild dier (en in sommige gevallen nog steeds). Nadat het gevaarlijke dier weg was, daalde het cortisolniveau om weer te kunnen herstellen en ontspannen. Op korte termijn is het stresshormoon cortisol dus heel nuttig en ook niet schadelijk. Af en toe een deadline hebben tijdens de zwangerschap hoeft dus niet persé gevolgen te hebben.

Langdurige stress

Een baby die bij de geboorte minder dan 2,5 kilo weegt heeft officieel ondergewicht. Vrouwen die een baby met ondergewicht krijgen hebben vaak een afwijkend cortisolniveau. De meeste mensen hebben in de ochtend bij het opstaan een hoog cortisol niveau in hun lichaam en gedurende de dag neemt dit cortisolniveau geleidelijk af. 

Mensen met een laag cortisolniveau in de ochtend hebben een afwijkend cortisolniveau en wordt onder andere in verband gebracht met chronische stress en verschillende ziekten. De cortisolspiegel raakt dus ontregeld door een periode van verhoogde stress. Een langdurig verhoogd stressniveau kan een aanslag zijn op je immuunsysteem.

Cortisol komt vrij als reactie op stresserende gebeurtenissen.

Stress op een langdurige termijn kan leiden tot klachten voor jezelf zoals slaapproblemen (je lichaam is altijd alert en kan lastig ontspannen), hoge bloeddruk, concentratieproblemen, depressieve gevoelens, verminderd immuunsysteem, vermoeidheid, overgewicht, hart en vaatziekten, suikerziekte, veroudering en darmklachten. Tijdens de zwangerschap heeft dit direct invloed op je baby. Er zijn o.a. onderzoeken die laten zien dat stress tijdens de zwangerschap kan leiden tot een verminderde ontwikkeling van de hersenen van je baby. En ook kan een ontregelde hormoonspiegel later tot gedragsproblemen leiden bij je kind.

En heb je van het laatste onderzoek gehoord waarbij vermoed wordt dat er minder vroeggeboortes zijn vanwege meer rust en ontspanning tijdens Corona-tijd?

Ook op zwanger worden heeft stress veel invloed, hier schrijven we binnenkort een artikel over.

Endorfine

Genoeg redenen dus om (langdurige) stress zoveel als mogelijk te vermijden. Nogmaals, kortdurende stress (zoals een deadline of je tijdelijk zorgen maken) hoeft niet direct invloed te hebben. Vooral langdurige stress heeft invloed. In dit geval is het raadzaam hulp te vragen bij een deskundige, zoals een psycholoog.

Om langdurig stress te vermijden kun je je afvragen of je lichaam voldoende endorfine aanmaakt. Dit leuke hormoontje zorgt er namelijk voor dat je lichaam kan ontspannen en zorgt voor een daling van het cortisolniveau. Er zijn gelukkig veel manieren om te ont-stressen, zoals sporten, lachen, plezier maken, muziek maken en luisteren, mediteren, ontspanningsoefeningen en prettige sociale activiteiten. Bij al deze activiteiten komt er namelijk endorfine vrij als je ervan geniet.

Zorg er dus voor dat je voldoende activiteiten onderneemt die jou doen ontstressen. Dit is heel persoonlijk, dus vraag je af waar jij blij van wordt.

Stress beperken

Verder is het raadzaam om goed uitgerust aan de bevalling te beginnen. Geef jezelf de tijd om je voor te bereiden op een (eventuele) zwangerschap en gun jezelf alvast een middagslaapje. Ja we weten het….wanneer dan in die drukke agenda?

Zwangerschap is een proces en het is wijs om dit proces te volgen. Langzaam je activiteiten afbouwen en meer energie aan de groeiende baby in jou te geven. Stapje voor stapje, door je aandacht, tijd en liefde in die groeiende frummel te steken.

Langzaam je activiteiten afbouwen en meer energie aan de groeiende baby in jou te geven.

Leg bijvoorbeeld je telefoon eens wat vaker aan de kant, zet ‘m op stil en zet je meldingen uit. Hierdoor heb je minder afleiding en kun je meer genieten van je ontspanning momentjes. Je krijgt hierdoor minder prikkels en staat niet constant op ‘aan’. Die berichten kunnen echt wel even wachten en als het jou weer schikt kun je je meldingen weer rustig bekijken. Stel je prioriteiten, moet (en wil) je wel echt naar die verjaardag of kun je ook eens overslaan? Kun je misschien een dagje minder werken? Ga je wat vaker of eindelijk beginnen met mediteren? De app Insight Timer is een aanrader. En kun je voor sommige dingen ook hulp vragen? Er zijn veel keuzes te maken. Ga lekker cocoonen.

Duurzaam energieverbruik 

Tijdens je zwangerschap gebruik je sowieso al veel meer energie dan normaal en het is dus logisch dat je ergens die extra energie vandaan moet halen. Met zwangerschap schijn je zo’n 2 uur extra per dag te werken, dus als je al 8 uur werkt per dag, werk je nu dus 10 uur per dag. Geen gek idee om minder te gaan werken? Goed, gezond eten en drinken is ook geen overbodige luxe. Het scheelt je lichaam veel extra energie als je écht gezond eet; veelzijdig, veel groente en fruit, liefst biologisch, voeding die voedzaam is. Zorg dat je alle benodigde voedingstoffen binnenkrijgt. Ongezond eten is belastend voor je lichaam en kost je lichaam veel energie.

Tijdens je zwangerschap (en zelfs al voor de conceptie) leg jij de basis voor jouw kindje. Jouw energieniveau en gezondheid zal invloed hebben op de rest van het leven van je kind. Best een verantwoordelijkheid, wat ook weer extra energie kan vragen. Geef er dus beter aan toe en zorg goed voor jezelf. 

Goed, gezond eten en drinken is ook geen overbodige luxe.

En heb je last van harde buiken? Vaak voel je deze pas als je ontspant en zijn ze een teken dat je waarschijnlijk net iets te veel hebt gedaan op die dag. Negeer ze niet, adem er naar toe. Een voorproefje van weeën, kun je alvast een beetje oefenen ;-). En leuk om te weten: uit onderzoek is gebleken dat deze periodieke drukverhogingen zelfs noodzakelijke stimulans zijn voor zijn hersenontwikkeling van je baby. Je baby heeft er dus waarschijnlijk geen last van!

Voorbereiden is het halve werk

Hoe tevreden je straks terugkijkt op de bevalling hangt ook af van een goede voorbereiding! Als je al grotendeels weet wat je ongeveer kunt verwachten en wat je zelf kunt doen, dan kan dit veel vertrouwen en rust geven. Je begint dan meer ontspannen aan de bevalling en dit zorgt ervoor dat er meer endorfines in je lichaam kunnen vrijkomen. Endorfine is jouw lichaamseigen pijnstiller die nog sterker is dan morfine en geeft ook een gevoel van geluk en plezier!

Er zijn veel zwangerschapscursussen die je hiermee kunnen helpen en ook een doula kan je hierbij extra ondersteunen. Wij hebben een lijst met geboortewerkers gemaakt waar veel mooie en bewuste cursussen op vermeld staan. Kies er 1 die bij jou past.

Ook wij willen je uiteraard ondersteunen bij het ont-stressen en stelden daarom hét natuurlijke kraampakket samen met alles dat je nodig hebt rondom de geboorte, zodat je niet het internet hoeft af te struinen om zelf alles bij elkaar te zoeken. Bovendien selecteren wij alleen de meest duurzame, natuurlijke en minst belastende producten, waardoor je weet dat je een gezonde start maakt voor jou en je baby. Bekijk hier de inhoud van de kraampakketten!

Kraamtijd

Ook als je kindje is geboren geldt het nog steeds. Blijf je rust houden, je lichaam heeft een zware taak verricht en er valt veel te verwerken als er een nieuw baby’tje is geboren. Blijf de eerste dagen lekker in bed en laat je verzorgen door de mensen om je heen. Neem minstens 90 dagen om jezelf weer helemaal de ‘oude’ te laten worden en laat je geen sociale of werk druk op leggen door anderen. Het is heel wijs om deze tijd te nemen, voor jou én voor je baby. Te vroeg weer teveel gaan doen kan jezelf uitputten of hechtingsproblemen veroorzaken als je al veel zonder je baby wilt doen. Ook het (meeste) lieve kraambezoek kan best even wachten, maak daar bewuste keuzes in. En vraag ze om wat te eten mee te nemen in plaats van het zoveelste boekje, knuffeltje of rompertje.

Dit artikel hebben we geschreven in samenwerking met Babycursus.com. In deze cursus ontvang je bruikbare en praktijkgerichte oplossingen zodat je goed voorbereid bent op de bevalling, de komst van een baby en het ouderschap. Ze zijn door heel Nederland te vinden.