Obstipatie tijdens de zwangerschap

Obstipatie (verstopping) tijdens de zwangerschap en na de bevalling komt regelmatig voor. Zwangerschapshormonen, inknippen tijdens de bevalling en aambeien vergroten de kans hierbij. Om obstipatie tegen te gaan moet je zorgen voor een gezond darmstelsel. Ongetwijfeld heb je weleens gelezen dat het belangrijk is om voldoende vezels te eten en om voldoende water te drinken. Dat is natuurlijk sowieso altijd een goed idee, maar in geval van vervelende obstipatie, pijn bij het poepen, en eventuele bijbehorende aambeien, in de zwangerschap al helemaal. In dit blog legt auteur Barbara Vink (orthomoleculair therapeut) uit hoe obstipatie werkt en geeft ze uitgebreide tips om obstipatie te voorkomen en te genezen.

Hoe ontstaat obstipatie?

Wanneer je niet genoeg drinkt haalt je lichaam extra vocht uit de ontlasting in je dikke darm, in een poging om het tekort aan te vullen. Deze noodgreep heeft als gevolg dat de ontlasting dikker wordt, waardoor de afvalstoffen die je eigenlijk al kwijt had moeten zijn, langer dan nodig in je lichaam blijven zitten. Een onwenselijke situatie omdat deze afvalstoffen opnieuw je systeem in worden getrokken met het vocht dat uit je ontlasting wordt gehaald. Probeer allereerst daarom wat meer water te drinken als je moeite ervaart met de toiletgang. Klinkt als een inkoppertje maar het is écht belangrijk en soms zijn de meest basic tips nog het meest efficiënt.

Naast een tekort aan vocht, vezels, vetten of vitamines kan ook te weinig beweging, teveel stress of angst en hormonale disbalans (bijvoorbeeld een schildklierprobleem) een oorzaak zijn van obstipatie. In dit artikel geven we vooral tips over voeding, omdat je hiermee sowieso een goede zet kan maken.

5 voedingstips tegen obstipatie (tijdens de zwangerschap)

Hoe kun je obstipatie tijdens de zwangerschap voorkomen? Een goede darmwerking is afhankelijk van meerdere factoren. Naast veel beweging en voldoende rust is de juiste voeding een grote factor die bepaalt of je obstipatie krijgt of niet. We geven hierbij een aantal tips:

1: Begin met water. Omdat een flink gevulde maag tijdens de zwangerschap niet fijn is, kun je het beste ongeveer een half uur tot een uur voordat je gaat eten een groot glas water drinken.

2: Vezels. Als je vervolgens gaat zorgen voor meer vezels in je dieet, zorg er dan wél voor dat die vezels vooral van groente en fruit vandaan komen. Want ook al wordt vaak gesuggereerd dat we door het eten van brood en crackers de juiste vezels binnen krijgen, het tegendeel is waar: vezels van graan werken eerder verstoppend dan laxerend.

• Kokosrasp is wél super voor je darmperistaltiek. Je kunt 1 à 2 eetlepels strooien over je smoothiebowl of je kokosyoghurt bijvoorbeeld.
• Lijnzaad werkt op zich ook goed, maar: neem dan wel heel lijnzaad en kauw de zaadjes goed. Gebroken lijnzaad gaat namelijk snel oxideren en dan krijg je ongewenst ongezonde en ontstekingsbevorderende vetzuren binnen. Een dagelijkse eetlepel kan waarschijnlijk geen kwaad maar tijdens je zwangerschap is spaarzaam gebruik van lijnzaad misschien wel verstandig.
• Veel groente en fruit. Neem bij iedere maaltijd een goede portie groente en een stuk fruit. Twee plakjes komkommer is dus niet genoeg ? Eet eens een goed gevulde salade voor de lunch, of gebakken eieren met groentes i.p.v. de standaard boterham met kaas. Wil je die boterham toch écht graag eten, besmeer hem dan goed met roomboter en leg er een flinke pluk rucola en komkommer tussen.
• Gedroogd fruit, bijvoorbeeld 1 à 2 Medjoul dadels. Deze dadels zijn ook nog eens heel goed voor je ijzergehalte. Regelmatige consumptie van dadels aan het eind van de zwangerschap schijnt de bevalling trouwens ook te vergemakkelijken.

3: Eet ook voldoende goede vetten: eet regelmatig een avocado, besprenkel je salade met vergine olijfolie, smeer met roomboter en bak in ghee of onbewerkte kokosolie. Misschien ben je huiverig om aan te komen in je zwangerschap en denk je dat de mythe, dat je aankomt van bijvoorbeeld roomboter, waar is: dat is gelukkig onterecht. Je hebt die gezonde vetten juist nodig, o.a. voor de smering in je darmen. Daarnaast is roomboter een mooie voedingsbron voor de goeie bacteriën in je darm. Die bacteriën zorgen op hun beurt weer voor een goede darmgezondheid en dát is weer belangrijk voor je kleine spruit omdat hij/zij straks, tijdens en na de geboorte, zoveel mogelijk van die goede bacteriën van jou cadeau moet krijgen voor een gezonde darmfunctie en het ontwikkelen van het immuunsysteem.

4: Daarnaast is het belangrijk dat de prikkeloverdracht tussen zenuw en spier goed kan verlopen. De darm maakt namelijk samentrekkingen om zich goed te kunnen legen en deze samentrekkingen worden aangestuurd door zenuwprikkelingen. Om dit goed te kunnen laten verlopen heeft je lichaam vitamine B1 nodig. Je vindt vitamine B1 terug in: kip, vis en noten. Dat zijn dan weer mooie voedingsmiddelen om te combineren met groente (lees: salades) en zo is de cirkel weer rond.

5: Probiotica/prebiotica: Prebiotische vezels voeden je eigen darmflora. Je vindt deze vezels vooral in fruit en groente (bijvoorbeeld veel in ui, prei en aardpeer) maar ze zijn ook als supplement verkrijgbaar. Je darmflora wordt erg gelukkig van prebiotische vezels! Velen van ons hebben een tekort aan goede darmbacteriën, dus een (specifieke) probioticakuur is aan te raden. Zeker tijdens de zwangerschap. De bacteriën in je darmen maken hierdoor gezonde zuren aan, die de darmspieren op een natuurlijke manier prikkelen om te gaan werken. Dit is een zachte manier van laxeren en kun je inzetten voor onderhoud van je darmen. Echter is het belangrijk om niet zomaar aan te rommelen met pre- en probiotica. Als je lichaam het niet gewend is kun je last krijgen van darmgassen en opgeblazen gevoel. Het is dus wel handig om je even goed in te lezen over probiotica. We schreven er een apart blog over.

Laxeermiddelen bij obstipatie

Bij obstipatie wordt door huisarts of in ziekenhuis vaak Forlax, Movicolon & Macrogol of andere laxeermiddelen aangeraden. Echter met deze korte verlossing wordt de oorzaak niet goed aangepakt. Bovendien bevatten ze meestal zoetstoffen die je liever niet binnen wilt krijgen. Gelukkig zijn er ook natuurlijke additieven die laxerend werken. We noemen ze hier:

• Chiazaad, deze zaadjes hebben een groot vochtaantrekkend vermogen. Ook maken ze je ontlasting zachter. 1-2 eetlepels chiazaad per dag is voldoende.
• Lijnzaad, we schreven er hierboven al over. Heeft vergelijkbare eigenschappen als chiazaad. 1-2 eetlepels is voldoende
• Psylliumvezels; Ook psyllium trekt veel vocht aan en vergroot het volume in je darmen. 1 eetlepel (3-5 gram) per dag is voldoende.
• Basilicumzaadjes; wat minder bekend maar ook dezelfde eigenschappen. Fijn voor de afwisseling en liever niet dagelijks.

Bovenstaande ‘poepzaadjes’ zijn de meest natuurlijke manieren om te laxeren, omdat het je normale werking van je darmen nabootst.

Dus neem regelmatig wat van deze zaadjes én prebiotische vezels. En drink er veel water bij! En gebruik niet elke dag de zelfde zaadjes, maar wissel ze regelmatig af.

Er zijn ook andere kruiden en supplementen die ingezet worden voor een natuurlijke of betere stoelgang, zoals magnesium of prikkelende kruiden. Echter prikkelen deze de darmwand op een onnatuurlijke manier waardoor je snel naar de wc moet. Deze middelen zijn niet geschikt voor natuurlijk gebruik, want ze werken verslavend en de darmen kunnen er zelfs beschadigd van raken. Pak liever de oorzaak aan en begin bij vocht, goede voeding, voldoende beweging en genoeg rust.

Obstipatie na de bevalling?

Ook na de bevalling hebben veel vrouwen vaak last van obstipatie. Eigenlijk gelden hier dezelfde tips voor.

Ervaar je desondanks bovenstaande tip nog moeite met de ontlasting schakel dan een expert (darmflora-specialist of orthomoleculair geneeskundige bijv.) in.

Last van aambeien? Kamille olie, aambeienzalf en hamameliswater (witch hazel) kunnen verzachting geven!

Dit blog is geschreven in samenwerking met Barbara Vink van Groene Spruit. Bovenstaande tips, en nog veel meer andere nuttige zwangerschapsinformatie uit de orthomoleculaire geneeskunde vind je op de besloten pagina’s op de site van Groene Spruit. Lees hier hoe je daar toegang toe krijgt. Lekkere, gezonde en gevarieerde recepten vind je hier.

Lees meer over zwangerschapskwaaltjes en de ontwikkeling over jou en je baby in de Bewuste Zwangerschapskalender.

Veelgestelde vragen over obstipatie

Wat is obstipatie precies?

Obstipatie is een chic woord voor: verstopping in de darmen. Bij obstipatie gaat poepen moeilijk. Als je niet elke dag ontlasting hebt kun je al spreken van lichte obstipatie.  Klachten kunnen zijn: buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge poep. Verstopping komt meestal door te weinig drinken, te weinig vezels eten en/of te weinig bewegen. Maar ook andere factoren zoals we hierboven beschreven kunnen meespelen.

Wat gebeurt er bij obstipatie?

Als je niet genoeg drinkt haalt je lichaam extra vocht uit de ontlasting in je dikke darm, in een poging om het tekort aan te vullen. Dit heeft als gevolg dat de ontlasting dikker wordt, waardoor de afvalstoffen die je eigenlijk al kwijt had moeten zijn, langer dan nodig in je lichaam blijven zitten. Hierdoor worden de afvalstoffen opnieuw in je systeem getrokken met het vocht dat uit je ontlasting wordt gehaald. Hierdoor krijg je dus harde poep en wordt de ontlasting moeilijker.

Wat kun je doen tegen obstipatie?

Zoals we hierboven al schreven is het belangrijk om te beginnen met meer te gaan drinken. Ook extra vezels, goede vetten en vitamines bevorderen een goede stoelgang. Beweging en rust nemen (om teveel aan stress te verwerken) kunnen ook een grote bijdrage leveren. Dat is sowieso altijd een goed idee. En de oorzaken van obstipatie kunnen óok liggen bij teveel stress, angst of hormonale disbalans. Als je de tips uit ons blog hebt gevolgd en de klachten blijven, neem dan altijd contact op met een specialist of arts.

Is obstipatie gevaarlijk?

Nee, in principe is obstipatie vooral vervelend, oncomfortabel en niet zo gezond. Het kan vervelende gevolgen hebben zoals, onfrisse adem, buikpijn en aambeien, maar gevaarlijk is het niet. Als je langer dan een week geen ontlasting hebt gehad, als je je zorgen maakt, of als je er andere symptomen bij krijgt, zoals bloed bij de ontlasting of koorts, neem dan contact op met je huisarts.

Wat is het verschil tussen constipatie en obstipatie?

Constipatie is een ander woord voor obstipatie of verstopping. Het wordt officieel gekenmerkt door trage stoelgang met harde, droge ontlasting. De frequentie is ongeveer eens in de 3 dagen of minder. Vaak is er wel aandrang, maar komt de ontlasting niet, dat geeft meestal een vervelend gevoel in je buik. De harde ontlasting kan ook worden afgewisseld met zachte, ongevormde ontlasting.

Mooie producten ter ondersteuning bij obstipatie: