Het hechtingsplan

Over het hechtingsplan hoor je steeds vaker. Wat is het en waarom kan het belangrijk zijn? In dit blogartikel schrijft Lonneke (o.a. verloskundige en auteur van het boek Het Hechtingsplan) over wat er in een Hechtingsplan kan staan en pleit zij voor het schrijven ervan bij de geboorte van elke baby.

Wat is een hechtingsplan?

Een hechtingsplan is een handzame formulering van intenties en wensen voor de omgang met jullie kindje tijdens de zwangerschap, geboorte en de eerste tijd daarna. Het betreft intenties en wensen, gericht op hechting bevorderend handelen.

Hechtingsplan als aanvulling op het geboorteplan

Als aanstaande ouders een geboorteplan gaan maken voor de bevalling, is dat plan in eerste instantie gericht op hoe en wat ze voor zichzelf tijdens het hele proces graag willen en nodig hebben. Goed om daarover na te denken, want een goede voorbereiding in samengaan met een flexibele mindset is zo waardevol en kan helpen de ervaring positief op te slaan en te verwerken.

Hoe wil je dat je kindje de ervaring gaat opslaan en meenemen zijn of haar leven in?

Naast de aanstaande ouders is er nog iemand die deelneemt aan deze bevalling en dat is de baby, de mens die geboren gaat worden en zijn of haar start maakt hier in dit mensenleven. Hoe wil je het voor je kindje, hoe wil je dat die deze ervaring gaat opslaan en meenemen in zijn of haar leven? Dit zou de resterende en centrale vraag mogen zijn. Toch geeft deze vraag vaak verwonderde blikken.

Kun je daar invloed op uitoefenen dan? Jazeker! Daar kun je veel over zeggen en voor wensen en veel voor in goede banen leiden zodat de geboorte ervaring zo positief en liefdevol mogelijk zal zijn en de eerste momenten, uren, weken en maanden van hechting optimaal verlopen.

Hechtingsplan standaardiseren

Lonneke  pleit voor het maken van een Hechtingsplan voor elke mens die geboren gaat worden. Eventueel gekoppeld aan het geboorteplan als dat gemaakt wordt maar niet afhankelijk van een geboorteplan. Waarom? Omdat in die eerste periode van hechting een basis gelegd wordt voor je kindje en invloed zal hebben op de rest van haar of zijn leven.

Wat staat er in een Hechtingsplan?

In het Hechtingsplan schrijf je de manier en voorwaarden die bij jou en je partner passen en die goed en kloppend voor jullie voelen. We noemen hier een aantal voorbeelden:

• Dat jij of je partner de baby zelf wil aanpakken
• Dat als het mogelijk is, de geboorte rustig mag verlopen
• Hoe je wilt dat de baby benaderd wordt… rustig, zacht, stil, begrenzend, aankondigend wat je doet
• Dat je zoveel als mogelijk alleen de geur en het stemgeluid van de ouders wilt laten overheersen
• Hoelang je de baby bij je wilt houden, dat de baby na het eerste uur bij moeder gelegen te hebben ook nog minstens een half uur bloot bij vader op de blote huid komt te liggen
• Dat je direct wilt aanleggen
• Dat je partner de baby zelf wil aankleden
• Dat je elk mogelijkheid wilt aangrijpen om heftige ervaringen voor de baby te beperken 
• Dat je geen fel licht wilt
• Dat je de eerste dagen de baby alleen bij de ouders wilt houden, niet van hand tot hand wilt laten gaan
• Dat je de eerste weken de baby bij je wilt houden op de kamer
• Dat mensen die de baby komen bewonderen alleen mogen kijken en niet vasthouden
• Dat je de baby niet alleen wilt laten huilen 
• Dat je prikkels van buitenaf zoveel mogelijk wilt beperken de eerste weken
• En nog veel meer…

Het zijn allemaal mogelijkheden om af te wegen. Mogelijkheden waar je misschien nog nooit over nagedacht hebt en eens over kunt gaan lezen of nadenken met je partner. 

Ervaring score toevoegen

Ook pleit Lonneke dat de de Ervaring score toegevoegd wordt aan de Apgar score. Met de Apgar-test wordt bepaald hoe goed de baby zich aanpast aan het leven buiten de baarmoeder. Ongeveer één, vijf en tien minuten na de geboorte worden de ademhaling, de kleur, de spierspanning, de hartslag en de reactie op prikkels nagegaan. Op elk van deze parameters wordt een score gegeven van 0, 1 of 2.

De Ervaring score is een tool om bewuster te kijken naar wat de baby meemaakt.

De Ervaring score daaraan toevoegen zou kunnen helpen bewuster te kijken naar waar de baby mee geconfronteerd wordt binnen de eerste minuten. We weten inmiddels dat een mens al veel imprints meekrijgt vanaf de conceptie, tijdens de zwangerschap en ook gedurende de geboorte en de tijd daarna. 

We kunnen niet altijd voorkomen dat de ervaring veel impact heeft. We kunnen er ons wel bewust van worden en er op inzetten zo snel en goed mogelijk te zorgen voor herstel en heling van de ervaring. 

De Ervaring score is een tool om bewuster te kijken naar wat de baby meemaakt en hoe deze ervaring te verzachten en zo positief mogelijk te laten zijn. 
De ervaring score is gericht op: 
– veilig weten 
– prikkel beperking 
– omhulling en begrenzing 
– huid op huidcontact
– stemgeluid ouders 
– geur ouders
– holding 
– ontspanning 
– welkom zijn
– rust
– warmte 
– zachtheid 
– behoefte bevrediging 

Achtergrond hechting

Als je weet dat een moederaap haar kind voortdurend op zich draagt en afschermt tegen elke vorm van inmenging door andere apen en bij verstoring daarvan of opdringerige nieuwsgierige groepsgenoten luid begint te krijsen, dan is het eigenlijk gek dat wij onze baby maar direct proberen elders te slapen leggen en iedereen die het maar leuk vindt en erom vraagt, het kind op schoot geven. (Vaak geheel tegen ons gevoel ingaand…)

En wist je dat na een adoptie, hoe jong het kindje ook is, de eerste drie maanden het nieuwe adoptiegezin met klem wordt geadviseerd in complete gescheidenheid van de buitenwereld te leven en het kind enkel met het eigen gezin in aanraking te brengen, om een goede hechting te bevorderen?

En wist je dat ze in Scandinavië alle baby’s ofwel in een draagzak of in grote kinderwagens met kappen en hoezen afgedekt meenemen, geheel afgeschermd tegen alle prikkels van buitenaf? En dat al die jonge baby’s tot wel een jaar wollen mutsjes op hebben om hun hoofdje af te schermen tegen koude, prikkels en andere aanrakingen?

Er zijn zoveel mogelijkheden om over na te denken en het samen met je partner over eens te worden. Het is erg boeiend om met goede onderbouwing bewuste keuzes te maken. Het werkt verbindend en is duidelijk naar de buitenwereld, zodat je elkaar begrijpt.

Lees hier meer over een gezonde hechting tussen ouder en kind vanaf de conceptie en zwangerschap.

Lees hier over het Gouden Uur(het eerste uur na de geboorte).

Boek Het Hechtingsplan
In Lonneke haar boek: Het Hechtingsplan is nog veel meer te lezen over de achtergrond van hechting, het plan in twee delen, ouders worden in deze tijd, relaties en de invloed van jullie eigen hechtingsfundament op jullie relatie en jullie ouderschap.