Je baby (voor het eerst) in bad

Je baby in badje doen voor het eerst kan een bijzonder moment zijn. De eerste weken na de bevalling komt er sowieso een hoop op je af. Alles is nieuw en ga je voor het eerst doen. De eerste voeding, de eerste luierverschoning en dus ook de eerste keer je baby in badje doen. In dit artikel geeft auteur Mandy Zuidhoek je natuurlijke tips over je baby in bad doen.

De eerste keer in bad

De kraamzorg komt je de eerste week na je bevalling helpen. Zij zal je dan ook uitleggen hoe je je baby in bad doet en hoe je hem het beste kunt vasthouden in bad. Dit eerste moment zou je kunnen filmen of fotograferen als je het leuk vindt. Niet alleen leuk voor later, maar ook handig als je “even niet meer weet” hoe het ook alweer ging.

Wanneer kan je baby voor het eerst in bad?

Als je baby stabiel is en een goede lichaamstemperatuur heeft (37 °C), dan kun je je baby al als hij 24 uur oud is in bad doen, maar je kunt ook nog een paar dagen wachten. Meestal worden baby’s rond de derde dag pas in bad gedaan en je kraamverzorgster zal je hierbij begeleiden. Het zijn best veel prikkels voor je newborn om voor het eerst in bad te gaan. De voorkeur is lekker een paar dagen wachten. Vanwege de prikkels, maar ook vanwege zijn eigen beschermlaagje, vernix caseosa genaamd. Deze beschermt tegen bacteriën, is waterafstotend en voorkomt dat de huid uitdroogt.

Het beschermlaagje (vernix) van je baby beschermt tegen bacteriën, is waterafstotend en voorkomt dat de huid uitdroogt.

Huidsmeer van je baby

Baby’s hebben een mooie witte laag huidsmeer, ook wel vernix caseosa genoemd, wat hun huidje goed beschermt. Vernix is Latijn voor vernis en caseosa voor kaas. Deze laag wordt in het derde trimester van je zwangerschap gevormd en bestaat uit water, vet (onder andere talg) en eiwitten. Het beschermlaagje beschermt tegen bacteriën, is waterafstotend en voorkomt dat de huid uitdroogt, het regelt de lichaamstemperatuur en vermindert de roodheid van de huid. Het beschermde ook de huid van je baby in de baarmoeder, zodat deze niet verweekte door het vruchtwater. Hoe langer de zwangerschapsduur, hoe minder vernix caseosa. Baby’s die voor een zwangerschapsduur van 28 weken worden geboren en minder dan 1000 gram wegen hebben nog geen vernix-laagje kunnen ontwikkelen.

Gevoelige babyhuid

Het babyhuidje is erg gevoelig. Ook daarom raden wij aan om je kindje niet iedere dag in bad te doen. En daarbij het liefst geen zeep te gebruiken. Wat je kunt doen is bijvoorbeeld bij een droog huidje of ter bescherming, is 1/2 tot een 1 eetlepel koudgeperste biologische kokosolie in het badwater te doen. Je baby’s huidje heeft dan een zacht laagje op de huid, waardoor je hem daarna niet meer hoeft in te smeren. Let er wel op dat je je baby goed vasthoudt omdat hij misschien wat glibberiger kan zijn. Om te zorgen dat je grip houdt met het vasthouden van je baby in bad, kan je een speciale baby washandschoen gebruiken. Deze bedekt ook je onderarm en wanneer de babywashandschoen nat wordt, wordt deze stroef.

Gebruik zachte hydrofiele washandjes en doeken om je baby’s huid mee droog te deppen i.p.v. te wrijven.

Waarom geen zeep en shampoo voor je baby?

Shampoo en zeep kunnen het natuurlijke evenwicht van je huid en haar verstoren, doordat ze stoffen bevatten die ervoor zorgen dat je haar en hoofdhuid niet meer zelf doen wat ze horen te doen (je huid en haar in gezonde conditie houden).

Sommige stoffen kunnen zelfs giftige stoffen bevatten die de huid kunnen irriteren en bijvoorbeeld eczeem kunnen veroorzaken. Nou zijn gelukkig de meeste baby shampoos en zepen wel heel mild, maar je wil het liefst de hoofdhuid en de jonge babyhaartjes zelf hun werk laten doen. Bovendien komen de shampoos en zeep onnodig in het milieu terecht.

Het gebruik van shampoo en zeep leidt bovendien vaak tot nog meer gebruik ervan. De huid en hoofdhuid wordt namelijk lui of overactief doordat de conditie van de huid telkens beïnvloed wordt door allerlei externe stoffen. Door het vet van je haar en huid te wassen zal je lichaam eerder weer meer talg af gaan scheiden. Door een droge huid proberen te voeden zal je huid nog meer stoppen met hydrateren.

Een vette of droge huid kun je beter van binnenuit behandelen, want vaak is er een reden voor waarop de huid reageert. Een pure en natuurlijke olie, zoals sheabutter, amandelolie of kokosolie kunnen wel bijdragen aan een natuurlijk evenwicht zolang je dit niet voor dagelijks gebruikt doet, maar ter bescherming of extra verzorging.

Een bad kan je baby prikkelen of juist kalmeren

De meeste baby’s genieten doorgaans van een warm bad en worden er lekker moe van, goed om dan dus te combineren voor het slapen gaan. Vertel bij het in bad gaan aan je baby zoveel mogelijk wat je doet. “Ik ga je nu uitkleden en dan gaan we lekker in bad!” “Voel je het warme water?”

Sommige baby’s gaan spugen als ze met een volle maag in bad gaan. Je kan je baby dan ook het beste voor een voeding in bad doen of minimaal 30-45 minuten na een voeding voordat de baby in bad gaat. Houd je baby altijd een beetje rechtop in plaats van dat je baby meer laat liggen.

Blijf altijd bij je baby en laat je baby nooit alleen. Fijn om het samen te doen of af te wisselen samen met je partner of een ander vertrouwd iemand.

Welk moment is het beste moment voor je baby om in bad te gaan?

• Je baby is niet te moe.
• Wanneer het jou als ouder goed uitkomt. Je baby voelt anders je spanning.
• Beter niet op een lege maag, maar ook niet op een volle maag. Tussen twee voedingen in is dus een goed moment. Je voorkomt hiermee dat dat je kindje hongerig is en gaat huilen.
• Als je zelf trek hebt, wil je zelf ook wellicht even een voeding, even rusten en dan pas in bad. Pasgeboren baby’s spugen soms als ze in bad gaan. Je kunt dan het beste je baby vóór een voeding in bad doen.

Hoe vaak en hoe lang mag mijn baby in bad?

Je kindje hoeft dus niet elke dag in bad. Wanneer je je baby vaak in bad doet kan zijn huidje uitdrogen. Vooral bij baby’s met eczeem is het raadzaam maximaal twee (of drie) keer per week te badderen. Ook een keer in de week is echt al voldoende. Het is wel raadzaam om dan ongeveer om de dag het gezichtje en de nekplooien te wassen. De geslachtsdelen en billetjes was je als het goed is al regelmatig tijdens het luier verschonen.

Je kindje hoeft dus niet elke dag in bad.

De meeste baby’s gaan ongeveer 5 tot 10 minuten in bad. De babyhuid wordt anders te week en kwetsbaar.

Hoe houd je je baby vast in bad?

Het nekje van je baby is nog niet stevig genoeg om zijn hoofdje boven water te houden. Daarom leggen wij je graag uit hoe je je baby vasthoudt in bad. Ben je rechtshandig? Laat dan het hoofdje van je baby rusten op je linkerpols. Met je linkerduim en linkerwijsvinger houd je de linkerarm van je baby vast. Met je rechterarm houd je de billen vast en was je het lijfje. Je linkerarm ondersteunt dus ten alle tijden het nekje en houdt de baby vast. Op deze manier kan je baby niet wegglijden.

Ben je linkshandig? Laat dan het hoofdje van je baby rusten op je rechterpols. Met je rechterduim en rechterwijsvinger houd je de rechterarm van je baby vast. Met je linkerarm houd je de billen vast. Je rechterarm ondersteunt dus ten alle tijden het nekje en houdt de baby vast.

Manieren om je baby te badderen

Er zijn verschillende type badjes en manieren om je baby in te baden. Als je baby er uitgegroeid is kun je deze vaak nog als alternatief gebruiken. Zoals een tummy tub als emmer.

Tummy Tub

Een Tummy Tub is (vaak een transparante) bademmer waar je kindje meer omringd is door de tub en dus minder bewegingsvrijheid heeft en hierdoor het gevoel kan hebben wat hij in de baarmoeder had. Een goede tummy tub is bpa vrij.

Leeftijd: vanaf geboorte tot een maand of 7. Daarna als emmer te gebruiken.

Babybad

Een babyformaat badje kan je op de commode, tafel of op een speciale badstandaard zetten. Het babybadje past ook goed in een groter bad waardoor je het water gelijk weg kan laten lopen. Leeftijd: vanaf de geboorte tot ongeveer 7-12 maanden.

Bibabad/badzitje/badstoeltje

Het Bibabad is een uitklapbaar bad dat zowel voor binnen als buiten is geschikt. Een badzitje is een apart zitje voor bij jou in bad, net als een badstoeltje. Niet zulke duurzame als een Tummy Tub, maar tweedehands of doorgeven kan natuurlijk ook als je er graag gebruik van wilt maken. Let op dat ze bpa vrij zijn.

Met jou (of je partner) in bad

Je kindje alleen in een volwassen bad doen is vaak iets ongemakkelijker door de houding die je over de badrand aanneemt en je moet een hoop water in het grote bad doen wil je je kleine kindje lekker met zijn schouders onder water laten badderen.

Je kan ook samen met je baby in een volwassen bad, waardoor je hem goed kunt vasthouden en wassen. Twijfel je of je zelf de eerste weken al in bad wil? Gebruik dan de 6 weken na de bevalling een fijne desinfecterende & herstellende kruidenmix geschikt voor de postpartum periode.

Douchen

Je kan ook met je kindje onder de douche. Jullie worden dan beide nat wat ervoor kan zorgen dat het glibberig wordt en je je baby minder makkelijk en lang kan vasthouden. Gebruik dan eventueel een badhandschoen.

Het is fijn als je partner je kindje kan overpakken en kan afdrogen zodat jij zelf ook kan douchen, afdrogen en aankleden. Over het algemeen worden baby’s rustiger van een badje, waarbij hun hele lichaam van schouders tot tenen in het heerlijke warme water liggen.

Met een washand

Je kan je baby ook wassen met een (hydrofiel)washandje op de commode. Zorg ervoor dat de kamertemperatuur rond de 22 graden is, aangezien je kindje sneller zijn warmte verliest en het hierdoor koud kan krijgen.

TIP: merk je dat je baby onrustig is bij het in bad gaan? Dan kun je zorgen dat je baby met zijn voetjes tegen het einde van het voetenbadje aan komt. Hij heeft dan wat meer begrenzing en het gevoel van contact hebben vinden ze fijn. In de baarmoeder gaf ze dit ook een beschermd gevoel.

Checklist voor in bad gaan

Een goede voorbereiding is het halve werk. Laat andere dingen zoals je telefoon en dergelijke even voor wat het is en blijf altijd bij je baby. Je baby in bad doen is heel leuk, maar dient wel veilig te gebeuren. Zorg dat je baby niet afkoelt door het in bad gaan. Leg daarom van te voren alles klaar.

1. Vul het bad tot de helft met lauwwarm water (38 graden) en controleer de temperatuur met de binnenkant van je pols, je elleboog of met een badthermometer. Wanneer je je kindje hebt uitgekleed is het badje namelijk een halve graad afgekoeld naar 37,5 graden.
2. Laat je baby nooit alleen op het aankleedkussen of in bad.
3. Zorg dat de badkamer en de ruimte waar je je baby aankleed aangenaam warm is, bijvoorbeeld 20 – 22 graden.
4. Zorg dat het niet kan tochten. En om de warmte in de kamer te behouden houd de ramen en deuren gesloten.
5. Zet alle benodigdheden voor het in bad gaan vooraf klaar en leg ze binnen handbereik, want je baby laat je nooit alleen in bad. Vraag aan je partner om er eventueel bij te zijn om het samen te doen of af te wisselen.
   Benodigdheden voor in bad:
   – hydrofiel washand
   – grote hydrofiel luier
   – gebruik niets of alleen wat natuurlijke olie of kruiden zoals goudsbloem, lavendel en kamille. Badolie zorgt ervoor dat er een dun laagje op de huid achterblijft zodat de huid direct wordt verzorgd. Let er op dat je maar een klein beetje badolie gebruikt en dat je je baby goed vasthoudt en hij niet te glibberig is van de badolie.
   – eventueel shampoo/conditioner
   –  eventueel een metalen beker om het sop van je kindje af te spoelen
   –  massageolie voor je baby
   –  luier
   –  eventueel een (zout)kruik op temperatuur
   –  kleertjes
   – eventueel (anti-berg)borstel
   TIP: als je graag verzorgingsproducten wilt gebruiken voor je baby, kies dan voor de meest natuurlijke varianten. Deze bevatten geen hormoonverstorende stoffen en wassen op milde wijze de huid van je baby.
6. Zoals we al zeiden heeft een baby geen shampoo of zeep nodig omdat dit de ph waarde van de huid kan verstoren. Wil je toch zeep of shampoo gebruiken, gebruik dan een zeep die zo neutraal mogelijk is en tegelijkertijd voedend, zoals de babyzeep van Calendula Care. De meeste babyzepen en babyshampoos hebben een systeem dat je met één hand kan bedienen, bijvoorbeeld door de opening omhoog te schuiven. Mocht dit niet het geval zijn, zorg dan dat je vooraf al de dop van de zeep/shampoo hebt afgehaald of een schaaltje hebt waar je het in hebt gedaan.
7. Je kan eventueel de hydrofiele luier en kleertjes van je baby rondom een warme kruik wikkelen.
8. Je baby vindt het waarschijnlijk leuk om in bad te spelen, te zingen of om lekker met elkaar te kletsen (als ze wat ouder is).
9. Was je baby goed (ook tussen de huidplooien) van boven naar beneden, waarbij je de geslachtsdelen en daarna de billen als laatste wast.
10. De haren wassen heeft nog niet heel veel zin bij je baby. Je laat de haren dan alleen maar onnodig wennen en het zal sneller vetter worden. Ook (jonge) kinderen hoeven hun haren niet (vaak) te wassen.
11. Met een hydrofiel luier kun je je baby gemakkelijk afdrogen en kom je goed tussen de huidplooien. Na het bad droog je het lijfje deppend af. Het is belangrijk om in de huidplooien, zoals onder de armen en in de liezen en tussen handen en teentjes goed af te drogen. Vochtige huidplooien zorgt namelijk voor irritatie. Leg een hydrofiel luier klaar in de badkamer. Bij het afdrogen begin je van boven naar beneden, waarbij je de geslachtsdelen en de billen als laatste afdroogt. Baby’s verliezen de meeste warmte via hun hoofdje, dus die droog je als eerste af.
    Tip: Droog dus goed droog tussen de huidplooien van je baby om smetplekken te voorkomen. Maar waar zitten deze plooien dan?
    Plooien bij je baby kun je vinden achter de oren, de nek, oksels, liezen en knieholtes. Let ook goed op dat tussen de teentjes, in de navel, tussen de billen en de plasser nog vocht kan zitten dat drooggedept dient te worden.
12. Als je kindje de kou voelt na het in bad gaan dan kan dat voor het plasreflex zorgen. Kijk even hoe jouw baby reageert na het uit bad komen. Sommige baby’s kan je eerst nog lekker masseren, terwijl je bij andere baby’s beter eerst de liezen, geslachtsdelen en billen goed kunt drogen en een luier kunt omdoen, om te voorkomen dat je baby zich onder plast en weer opnieuw in bad moet.
13. Masseer je baby lekker met natuurlijke olie.
    Het badje is voor je baby al een hele gebeurtenis. Niet iedere baby vindt het fijn om nog een (uitgebreide) massage te krijgen. Let dus op wat jouw baby fijn vindt.
14. Kleed je baby verder aan. Het ene kindje draagt graag een mutsje na het badje, zodat zijn hoofd niet snel afkoelt en het andere kindje wil niks weten van een mutsje. Iedere baby is anders en uniek. Gebruik natuurlijke materialen voor je baby.
15. Maak het badje schoon als je klaar bent met je baby.

Wij wensen jullie een mooie kraamtijd samen met je baby.

Dit blogartikel is geschreven in samenwerking met Mandy Zuidhoek van Babycursus.com (~ goed voorbereid op de bevalling, de komst van de baby én het ouderschap met de succesvolle babycursus die wordt gegeven door heel Nederland). Ze geeft ook Hypnobirthing, Babyconsults, slaapcoach en doet relatie consulten.

Lees hier ook over babymassage (voor of na het badje).