Je hormonen in de kraamperiode kunnen enorm schommelen en vervelende klachten geven als ze uit balans zijn. Het is daarom belangrijk om in deze belangrijke postpartum tijd aandacht te besteden aan een goed herstel en de hormoonbalans. In dit artikel vertelt auteur Marie José (vrouwencoach en postpartumverzorgster) over de werking van hormonen in de kraamperiode en geeft 12 tips om je hormonen in balans te brengen na de bevalling.

Hormonencocktail tijdens de geboorte

Je kindje is geboren en je wordt ook als moeder geboren. Dit is zeker bij een eerste kindje, maar bij elke geboorte opnieuw ervaar je dat er een nieuwe kant van je moederschap tevoorschijn komt na de bevalling. Je hebt je als het goed is, goed voorbereid op je geboorte van je kindje, terwijl je misschien niet weet wat hormonen daarin voor een grote rol kunnen spelen. Tijdens de geboorte is er een cocktail aan hormonen die bepalen hoe een geboorteproces verloopt.
De drie soorten hormonen die een grote rol hebben tijdens de bevalling en geboorte, zijn endorfine, adrenaline en oxytocine. Ook het hormoon Cortisol kan worden aangemaakt tijdens stress rondom de bevalling.
  • Endorfine verzacht als het ware de pijn waar je op dat moment doorheen gaat.
  • Oxytocine is het hormoon waardoor de weeën op gang komen en je steeds meer ontsluiting krijgt.
  • Adrenaline; Een bevalling brengt veel onrust en soms ook angst met zich mee. Adrenaline is ook nodig om je lichaam op scherp te zetten.

Hormoonhuishouding in de kraamtijd

Deze hormonen zijn niet zo maar uit je lijf verdwenen in de kraamtijd en je postpartum tijd. Sommige zijn nog heel nuttig en andere kunnen bepaalde uitwerkingen hebben waar jij als kraamvrouw je onrustig en niet lekker in je vel door kan voelen. Een logisch gevolg van de geboorte van je kindje maar ook een teken dat je lichaam heel wijs is. Met name de adrenaline, het hormoon wat zorgt dat je alert blijft om te zorgen voor je baby. Nu leven we in een veilige situatie terwijl het eeuwen geleden is dat we in de natuur leefden waar alertheid voor roofdieren een grote rol speelde. De kraamvrouw was toen kwetsbaarder.

Lichamelijke en geestelijke klachten door hormonen tijdens postpartum

Over kwaaltjes en klachten tijdens de zwangerschap wordt veel gesproken. Dat de bevalling wel pijnlijk kan zijn weet iedereen, maar dat je ook direct na de bevalling nog allerlei lichamelijke of geestelijke klachten kan hebben is minder bekend. Om weer helemaal de oude te worden wordt vaak 9 maanden gerekend, maar vooral die eerste 7 á 10 dagen na de bevalling (de kraamperiode/kraamweek), is eigenlijk een periode van 10 dagen, waarin je lichaam druk bezig is met het herstel. De zwangerschapshormonen verdwijnen nu weer snel uit je lichaam en dat kan, net als in de zwangerschap tot allerlei kwaaltjes leiden en je lichaam heeft vast ook nog wel wat te lijden gehad van de bevalling zelf.

De 40 dagen postpartum zijn bepalend voor de aankomende 40 jaar in jouw leven.

Postpartum zorg

Door middel van behandelingen in je kraamtijd hoop je zo soepel en zacht mogelijk te landen in het moederschap. Vanuit ervaringen en oude wijsheden over de hele wereld kun je daarin geholpen worden. Verlengde rust, voedzame maaltijden, liefdevolle aanrakingen, de aanwezigheid van lieve dierbaren, contact met de natuur en warmte hebben zoveel invloed op jou als kraamvrouw dat je sneller kunt herstellen.

We geven hier 12 tips om je hormonen in balans te brengen na de bevalling:

  1. Goed en langer (minstens 6 weken) rust nemen. Dit zorgt voor een sneller herstel van je lichaam sneller, fysiek, mentaal en hormonaal.
  2. Voedzame warme maaltijden, zodat je weer op krachten kunt komen en de borstvoeding op gang blijft. De nieuwe moeder is gevoeliger voor kou en wind, ze heeft echt verwarmende voeding nodig. Sommige eetwaren versterken de aanmaak van hormoon oxytocine en dopamine. Eet voeding met veel aminozuren; denk aan amandelen, avocado’s, bananen, zuivel, peulvruchten, zaden, noten, mager rood vlees, kip, kalkoen, zeevruchten en tofu. Lees het boek: De kracht van postpartumvoeding & Selfcare van Wietske Warmerdam.
  3. Zorg dat je antioxidanten uit groente en fruit binnenkrijgt, bladgroenten, oranje groenten en fruit, asperges, broccoli, bietjes. Onder antioxidanten vallen ook de vitamines C en E. Het is dus ook belangrijk dat je voldoende vitaminen en mineralen tot je neemt. Verder kunnen bepaalde co-enzymen helpen je dopaminespiegel te verhogen. Het gaat dan om foliumzuur, ijzer, magnesium, vitamine B3 en vitamine B6. Gebruik eventueel natuurlijke supplementen om aan te vullen.
  4. Liefdevolle aanrakingen middels postpartum massage zorgen ervoor dat je sneller herstelt naar een optimale gezondheid. Moeders hebben aandacht nodig. Zo gaat haar herstel niet alleen makkelijker, het is ook een aangename manier om zorg te mogen ontvangen. De hormonen dopamine en oxytocine worden aangemaakt en optimaliseren ook je borstvoeding.
  5. Een kamille buik wikkel. Deze wordt vanuit de Natuurlijke Kraamzorg ingezet bij naweeën en om de kraamvrouw een moment van ontspanning te geven.
  6. Rebozo en Belly Binding zijn ook beide manieren om je te helpen met een sneller herstel.
  7. Aandacht is de balsem op je gevoelige hart. En rusteloze geest. Het gelukshormoon, dopamine gaat stromen.
  8. Contact met de natuur; een tempo dat uniek en gelukzalig is in het 4de trimester. Gebruik daarvoor de frisse lucht bij een open raam en gebruik heilzame kruidenthee, ga slapen wanner het donker wordt, volg het ritme van de natuur. Ga even goed aangekleed in de zon zitten. Dat is Vit D verhogend en bevordert een sneller herstel.
  9. Warmte; in de Chinese geneeswijze en Ayurveda wisten ze al wat invloed warmte heeft op het herstel. Het maakt je blij, vrolijk en verwarmt alle lichaamsdelen. Van binnen en buiten verwarmen, daar reageert de hormoonbalans ook heel goed op. Verwarmende olies, voetenbadjes, warme sokken en het warm houden van de buik en nier gebied (cortisol verlagend)met een bellybinding. Warmte werkt troostend en genezend voor de Kraamvrouw. Het geleidt de hormonen stroom op de juiste manier. Lees hier meer over Ayurveda in de Kraamtijd.
  10. Postpartum Tinctuur Hormoonbalans. Een tinctuur van Moederkruid kan je in deze periode ondersteunen om je hormonen weer in balans te krijgen.
  11. Blijf in beweging, maar heel zacht. De eerste week kun je gerust in bed blijven liggen en hoef je er alleen uit voor een bezoekje naar de wc of douche. Probeer in bed fijne rustige bewegingen te maken en je af en toe uit te strekken. Zo hou je je lichaam in beweging en stimuleer je ook de stoelgang en de juiste werking van hormonen in je lichaam.
  12. Wees lief voor jezelf, geef duidelijk je grenzen aan en neem altijd contact op met je zorgverlener mocht je je mentaal en fysiek niet goed voelen.
De 40 dagen postpartum zijn bepalend voor de aankomende 40 jaar in jouw leven. Dus neem jezelf hierin serieus. We wensen je een prachtige kraamtijd toe.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Marie-Jose van Megen-Linders ze heeft een praktijk Vrouw van de Roos, vrouwencoach en postpartumverzorgster in Lottum ( Noord Limburg ) en werkt in de regio’s Noord Oost Brabant en Limburg. Ze is lid van het collectief Post Partum Massage Nederland en België.
foto Marie Jose

Veelgestelde vragen over hormonen in de kraamtijd

Hoe lang kun je last hebben van hormonen na de bevalling?

Dit hangt natuurlijk helemaal af van van jouw herstel. Neem je veel rust, je lichaam serieus, eet je gezond? Dan zul je veel minder snel last hebben of krijgen in de kraamperiode. Er gebeurt, zeker de eerste weken na de bevalling veel met je lichaam, maar ook hormonaal. Je zult dit dus zeker merken. Het herstel van je lichaam na de zwangerschap wordt ook wel ontzwangeren genoemd. Je kan er vanuit gaan dat het minstens 9 maanden (of langer) zal duren voordat je lichaam weer helemaal hersteld is. 9 maanden op, 9 maanden af.

Welke hormonen spelen een rol na de bevalling?

Je lichaam maakt in de kraamperiode minder progesteron en oestrogeen aan dan normaal. Je lichaam heeft het namelijk druk met het aanmaken van het hormoon oxytocine die de melkproductie stimuleert en zorgt voor het samentrekken van de baarmoeder.

Hoe weet je of je hormonen in balans zijn?

Als je last hebt van eetbuien, veranderende eetlust, meer dorst dan normaal hebt, vaak moet plassen en vocht vast houdt kunnen dit tekenen zijn van hormonale disbalans. Ook andere spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel en extreme gevoelens zoals depressieve gevoelens kunnen een teken zijn.

Hoe krijg je hormonen in balans na zwangerschap?

Er zijn veel factoren die meespelen in de hormonale disbalans na je zwangerschap. Een goede start is te kijken naar je voeding. Hormonen worden beïnvloed door een goede werking van je darmflora. Je darmen hebben namelijk op jouw hormonale systemen een positief effect. Wanneer je darm- of buikklachten hebt dan zijn je hormonen eerder uit balans. Dit omdat je darmen helpen om je stress systeem in balans te houden. Lees hier meer over postpartumvoeding of in het boek De Kracht van Postpartum Voeding en Selfcare.

Wat te doen bij last van hormonen?

Lees in het artikel hierboven 11 tips om je hormonen in balans te brengen na de bevalling.

Hoe lang kun je labiel zijn na de bevalling?

Het is normaal om je in de kraamperiode wat labiel te voelen. De zogeheten kraamtranen beginnen meestal op de vierde dag na de bevalling. Ze duren een tot enkele dagen en verdwijnen daarna meestal weer vanzelf. Je kunt de huilbuien zonder duidelijke oorzaak ervaren, prikkelbaarheid, slecht slapen, gespannenheid en ongeduld. 

Wat betekent 9 maanden ontzwangeren? Hoe lang duurt herstel na zwangerschap?

Ga er vanuit dat je minstens 9 maanden nodig hebt om te ‘ontzwangeren’. Je lichaam heeft veel tijd nodig om te herstellen, je hormonen om weer in balans te komen en je hebt ook emotioneel de tijd nodig om te wennen aan de nieuwe situatie en hierin een nieuw ritme op te bouwen.

Waarom 6 weken rust na de bevalling?

Je lichaam heeft veel werk verricht en dus minstens deze tijd nodig om goed te herstellen. Als je eerder dan 6 weken al weer je gewone leven gaat oppakken, kan dit gevolgen hebben op langere termijn. Ook als je in deze 6 weken teveel gaat belasten, kun je diastase ontwikkelen. Er ontstaat dan een opening ontstaan tussen de twee spierbanden, die een zwakke plek creëert en klachten veroorzaakt.

Marie José van Megen-Linders

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Marie-Jose van Megen-Linders. Ze heeft een praktijk Vrouw van de Roos, is vrouwencoach en postpartumverzorgster in Lottum ( Noord Limburg ) en werkt in de regio's Noord Oost Brabant en Limburg. Ze is lid van het collectief Post Partum Massage Nederland en België.

11 tips voor een ontspannen geboorte ontvangen?

We delen graag de 11 meest waardevolle 'geheimen' met je om een zachte geboorte te ervaren, zoals spiraling, een open mond, geluid maken en vertrouwen.

Ja, ik ontvang gratis de 11 tips
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, gaan we er vanuit dat je ermee instemt.