Het Gouden Uur – de magische eerste momenten

Het eerste uur na de geboorte wordt het Gouden uur genoemd. Wat is het Gouden Uur precies en waar dient het voor?

‘Na de storm van de bevalling gaat de wind liggen. De zon laat zich voorzichtig zien en er is een licht briesje. Niets hoeft, slechts het met teugen innemen van dit bijzondere, overweldigende moment. Een eerste aanraking, een eerste kennismaking. Zachtjes de huid voelen, voor het eerst in de ogen kijken. De wereld bestaat niet buiten dit moment, deze bubbel van het eerste licht, schijnend op een nieuw leven, samen’. Het Gouden uur is van essentieel belang voor de rest van je baby’s leven. In dit blog vertellen we je waarom.

Wat is het Gouden Uur?

Het Gouden Uur of het Magische Uur, is een fenomeen uit de fotografie die de periode na zonsopgang of voor zonsondergang aangeeft. Het Gouden Uur na de geboorte duidt op dit speciale, kortdurende, magische moment van rust en verbinding tussen de baby en de moeder. In dit Gouden Uur spelen belangrijke processen een rol voor een gezonde ontwikkeling voor je baby en een gezond hechtingsproces. Tijdens het eerste uur worden, indien mogelijk, geen medische handelingen verricht, .

9 instinctieve fases in het Gouden Uur

Gelijk na de geboorte wordt de baby op de borst van de moeder gelegd. In het eerste uur gaat de baby door 9 instinctieve fases:

• 1. De eerste ademteug

Met een geluid komt de baby ter wereld en neemt zijn eerst ademteug.

• 2. Ontspanning

De baby ligt op de borst van de moeder en hoort haar hartslag.

• 3. Ontwaken

De baby opent zijn ogen en ziet voor het eerst zijn moeder.

• 4. Bewegen

De baby begint met zijn handen, schouders en mond te bewegen.

• 5. Rust

De baby rust steeds even uit.

• 6. Kruipen

De baby kruipt zelf naar de borst.

• 7. Vertrouwd

De baby raakt gewend aan de borst.

• 8. Zuigen

De eerste ervaring met borstvoeding: natuurlijk, instinctief en veilig.

• 9. Slaap

Moeder en kind vallen samen in slaap om bij te komen van dit avontuur.

‘The hour following birth is undoubtedly one of the most critical phases in the life of human beings’. – Michael Odent

De overgang naar de wereld

Denk je de eerste uren na de geboorte in vanuit het perspectief van de baby. Je komt uit de warme, alles omringende, donkere, geluiddempende baarmoeder plotseling door een hele smalle doorgang in de koude, open wereld met harde geluiden en veel licht. Als we ons meer bewust waren van deze herinnering, hoe zouden we die dan omschrijven? Choquerend zou een woord kunnen zijn dat opkomt, of in ieder geval heftig? Een baby moet zich aanpassen aan een grote verandering. Om zich aan deze verandering aan te passen is het het beste als deze overgang zo geleidelijk en rustig mogelijk gaat. Dan wint je baby er de meeste voordelen mee.

Gezondheidsvoordelen van het Gouden Uur voor jou en je baby

Het directe contact tussen moeder en baby kan heel fijn en mooi zijn en heeft daarmee directe en levenslange voordelen die ondertussen veelvuldig onderzocht en gevonden zijn. We noemen ze hier:

• verminderd warmteverlies;

Er is uitgewezen dat het directe huid-op-huid contact de baby kan helpen om zijn temperatuur en ademhaling beter te reguleren.

• minder huilen

De baby kan door de rustige overgang rustig wennen aan zwaartekracht en andere veranderingen. Hierdoor huilt een baby minder.

• bevordert de hechting;

De eerste periode na de geboorte is van groot belang voor de binding tussen baby en moeder.

• goede afweer;

Vanuit een bacteriologisch oogpunt komt de baby na de geboorte ineens in aanraking met de wereld van de microben. Het is belangrijk dat dit de juiste bacteriën zijn, die al vertrouwd en vriendelijk zijn. De moeder en de baby delen dezelfde antilichamen en dus zou het het beste zijn om alleen contact te hebben met de moeder. Jouw ‘goede’ microben worden namelijk overgedragen op jouw baby en dragen bij aan een goede afweerfunctie tegen ‘slechte’ microben. Dit heeft een levenslang effect.

• ontwikkeling en groei van het kind;

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat een baby die rustig op aarde is gekomen een snellere groei en ontwikkeling doormaakt dan een baby met een traumatische start.

• snellere stabilisatie van de stofwisseling, waaronder het suikergehalte;

Uit onderzoek is gebleken dat de stofwisseling sneller stabiliseert.

• sneller herstel

Het lichaam van jou en je baby kunnen tijdens het Gouden Uur de stress van de bevalling makkelijker loslaten. Huid op huidcontact helpt het lichaam tot rust te komen en oxytocine aan te maken, waardoor jullie beiden sneller kunnen herstellen.

• gezonde darmflora

De vroege consumptie van colostrum (de eerste moedermelk) zorgt voor een ideale darmflora de rest van het leven van je kindje.

• een hogere kans van slagen van borstvoeding

De borstvoeding komt makkelijker op gang wanneer je lichaam zich kan ontspannen en jij je baby in jouw armen houdt door de oxytocine die wordt aangemaakt.

• meer autonomie en zelfredzaamheid

Je baby kan op zijn eigen tempo de borst gaan zoeken en daarmee al een eerste essentiële stap zetten naar autonomie en zelfredzaamheid.

• meer bloed naar de baby

Door de placenta en navelstreng met rust te laten krijgt je baby meer bloed vanuit de placenta. Dit heeft allerlei voordelen, zoals een kleinere kans op ijzer te kort.

• oxytocine stimuleert loslaten van placenta

Bij het vrijkomen van meer oxytocine wordt je lichaam gestimuleerd om de placenta vanzelf los te laten. Hoe rustigere start voor jou en je baby, hoe meer oxytocine er vrijkomt.

• zelfvertrouwen voor jou als moeder

Als laatste draagt het Gouden Uur ook bij aan het vergroten van je zelfvertrouwen als moeder en kan bijdragen een aan gezonde en mooie kraamtijd en start van het ouderschap.

Natuurlijke hormonen in een relaxte omgeving

Verschillende hormonen komen dus vrij bij de geboorte, en de aanwezigheid daarvan vlak na de geboorte heeft invloed op de hechting tussen moeder en baby. Oxytocine zorgt bijvoorbeeld voor een goede bevalling van de placenta en een bepaalde tijd na de geboorte zijn natuurlijke opiaten (pijnstillers) aanwezig bij zowel baby als moeder die de hechting tussen beide helpen ontwikkelen.

Factoren zoals warmte, rust, gedimd licht en geluid spelen een rol in dit natuurlijke proces.

De aanwezigheid van deze hormonen wordt bevorderd door een omgeving waarin beide zo min mogelijk gestoord worden en factoren zoals warmte, rust, gedimd licht en geluid spelen een belangrijke rol in dit natuurlijke proces. Daarnaast helpt adrenaline de moeder en baby om alert te zijn, een staat waarin ze enerzijds zichzelf kunnen beschermen waar nodig (survival instinct) en anderzijds er ruimte is om elkaar in de ogen te kijken en wakker te zijn tijdens dit eerste contact buiten de baarmoeder.

Borstvoeding

Door borstvoeding en huid-op-huid contact worden er hormonen aangemaakt die de moeder helpen bij de verbinding met de baby en die het samentrekken van de baarmoeder veroorzaken zodat deze stopt met bloeden. Ook helpt het hormoon oxytocine bij de borstvoeding. De borstvoeding heeft meer kans van slagen als de baby in het eerste uur goed aanhapt. En de positieve effecten van borstvoeding zijn enorm. Een goed begin is dus erg belangrijk. De baby hoeft zelfs niet naar de borst te worden geleid, laat hem zelf zijn natuurlijke instinct volgen en de tepel zoeken.

‘Don’t disturb the mother!’ Een vaak gehoorde uitspraak onder natuurlijke verloskundigen aangaande het eerste uur. Moeders die niet meteen gestoord worden reageren na de geboorte potentieel heel instinctief. Wat zou de moeder doen als niemand haar iets vertelt of oplegt? Is er in het eerste uur ruimte om de moeder te laten doen wat zij voelt dat goed is, als zij dat wil en kan? De baby is in de eerste uren na de geboorte alert en wakker voor de verbinding met de moeder en het eerste moment van borstvoeding. De baby voelt zich veilig door het geluid van zijn moeders hartklopping, haar geur en aanraking. Hoe kan je de moeder zoveel mogelijk ruimte geven? Zelfs een deurbel of een licht dat plotseling aangaat kan een verstoring zijn. Als je een vrouw in de bevalling en daarna bij staat, wees dan super sensitief voor dit moment. Een zachte start gun je iedereen.

Wat heeft je baby nodig?

Het is ook mooi om te bedenken dat moeder en baby eigenlijk helemaal niets nodig hebben van buitenaf in de eerste momenten, behalve elkaar. De warmte, de liefde, de voeding voor de baby, alles is al aanwezig. Laat ‘de wereld’ nog even met rust en geniet van alleen dat. De medische check-ups kunnen zoveel mogelijk gedaan worden terwijl de baby op de moeders borst ligt, of mee gewacht. De navelstreng hoeft pas daarna worden doorgeknipt, en wist je dat het zelfs beter kan zijn om de placenta langer te laten zitten? Lees meer over de placenta hier.

Look at the baby not the scales.

Wat als de moeder niet bij de baby kan zijn?

Als er voor een keizersnede gekozen wordt of een andere reden dat de baby niet meteen huid-op-huid kan, maak je geen zorgen maar maak je wens kenbaar naar een arts of in je geboorteplan dat dat is wat je wilt. Ook bij een keizersnede is huid-op-huid vaak direct mogelijk. Ook kan je partner huid-op-huid met je baby zijn als dat voor jou niet kan. Als het niet mogelijk is meteen huid-op-huid te gaan, doe dat dan zo snel als mogelijk is.

Het eerste uur na de geboorte is een heilige tijd die mag worden geëerd, gekoesterd en beschermd. Dit prachtige gouden moment is een begin van een levenslange band en het eerste geluksmoment van je pasgeborenen kleintje. Geniet ervan.

Tips voor een onverstoord eerste uur

Voor het creëren van de ruimte, tijd en rust voor dit Gouden Uur is het heel belangrijk dat je jouw wensen afstemt met je partner en jouw zorgverlener. Een geboorteplan kan je daarbij een kader geven om samen daarover in gesprek te gaan. Mocht je een keizersnede moeten ondergaan, het is tegenwoordig in veel ziekenhuizen mogelijk een ‘natuurlijke keizersnede’ te hebben. Ook kan je partner je baby op zijn blote huid leggen en de kracht van het Gouden Uur benutten. Heb je vragen, feedback of een reactie? We horen het graag en als je deze blog kunt waarderen is het fijn als je hem wilt delen. Alvast bedankt!