Herstel na de bevalling; tips & fasen

Hoe goed herstellen na de bevalling? Een bevalling is topsport en ook al herstelt de een sneller dan een ander, er zal altijd (een beetje) weefselschade optreden, waar je van moet herstellen. Hetty Crèvecoeur (gezondheidsdeskundige en auteur van het boek Mama-Me time & Krachtvoer voor vrouwen) vertelt je in dit blog wat er allemaal moet herstellen en waarom het zo belangrijk is.

Wat en waarom herstellen na de bevalling?

Als eerste ontstaat in je baarmoeder een wond waar de placenta zat. Ook wordt  de huid van je vagina tijdens de uitdrijvingsfase opgerekt, wat voor kleine scheurtjes kan zorgen (en soms zelfs een grote scheur auw). Ook je blaas is aangedaan, maar die herstelt gelukkig snel. Misschien ben je ingeknipt of heb je een keizersnede ondergaan.

Na je bevalling staan er veel organen en systemen op de reparatielijst.

Vergeet ook de spieren, banden en pezen van je bekkenbodem niet, die raken gekneusd door de bevalling . Ten slotte moeten ook de spieren van je buikwand weer netjes bij elkaar komen. Na je bevalling staan er zo veel organen en systemen op de reparatielijst, dat je er een aannemer voor in dienst zou nemen. Gelukkig is je lichaam zelf de allerbeste genezer die er is.

Hoe lang is de herstelperiode na de bevalling?

Volledig weefselherstel heeft meestal wel een jaar of meer nodig, het is dus onrealistisch om van jezelf te verwachten dat je er in een vloek en een zucht weer bovenop bent. Houd in je achterhoofd dat genezing niet in een rechte lijn verloopt; de dingen moeten vaak eerst even erger worden om daarna te verbeteren.

Gelukkig is je lichaam zelf de allerbeste genezer die er is.

Bovendien kunnen er veel factoren zijn die het genezingsproces vertragen, waarvan stress en slaapgebrek de grootste verstoorders zijn. En laten dat nou net de dingen zijn waar je als pas bevallen moeder mee te maken krijgt. Daardoor kan het dat de dingen soms niet of maar heel traag beter worden. Door goed voor jezelf te zorgen en op tijd hulp te zoeken, kan je lichaam haar natuurlijke weg naar genezing weer vervolgen. Wist je dat trouwens dat genezing in ruwweg 3 fases plaatsvindt? We noemen ze hier.

3 fases van herstel na de bevalling

Fase één: opruimen /ontsteken (+/- vijf dagen)

Het herstel van weefselschade begint altijd met een ontstekingsreactie die bedoeld is om beschadigde cellen op te ruimen, indringers buiten het lichaam te houden en alvast hulptroepen te alarmeren. Op de plek van de schade (bijvoorbeeld bij een knip), worden de wanden van de bloedvaatjes tijdelijk doorlaatbaarder. Hierdoor kunnen witte bloedcellen en bloedplasma (dat doorzichtige spulletje dat uit een schaafwond komt) uit het bloed naar de getroffen weefsels stromen. Ze spoelen de plek van het onheil schoon en beginnen met het opruimen en afbreken van beschadigde cellen. Al die extra vloeistof zorgt voor een zwelling. De pijn wordt veroorzaakt door stoffen uit de beschadigde cellen die de omliggende zenuwen prikkelen. Gelukkig geven die stoffen tegelijkertijd een seintje dat er snel cellen moeten arriveren om nieuw weefsel aan te maken. Ontsteken is dus eigenlijk een gezond proces dat optreedt bij weefselschade.

Fase twee: noodreparatie (twee maanden)

Na vijf dagen slaat de ontstekingsfase om. Op de plek van de schade arriveren nieuwe bindweefselcellen (collageen) die nog niet heel stevig zijn, maar er wel voor zorgen dat de boel stabiliseert. Dit worden er langzaamaan steeds meer, waardoor de belastbaarheid ook geleidelijk toeneemt. Dat zie je bijvoorbeeld bij een wondje op je hand. Eerst wordt het wat rood en dik en dan vormt zich een korstje. Na een aantal dagen zie je zachte, roze nieuwe huid ontstaan. Deze is nog wel heel teer. Dit soort processen spelen zich af waar je het goed kunt zien, zoals bij die knip, maar ook diep in je lichaam, zoals bij de wond in je baarmoeder en binnenin het bindweefsel en de spieren van je bekkenbodem.

In deze fase ondersteun je de genezing het best met lichte belasting binnen je pijngrenzen.

In deze fase ondersteun je de genezing het best met lichte belasting binnen je pijngrenzen. Hierdoor verbeter je de doorbloeding in aangedane gebieden en zorg je ervoor dat de aanmaak van collageenvezels goed verloopt. In de praktijk komt het erop neer dat rustige manieren van bewegen, zoals wandelen of zwemmen, de eerste twee à drie maanden het beste zijn. Onthoud dat je echt nog in de fase van een noodreparatie zit. Ga je nu overbelasten door te snel te veel te doen, dan maak je al die tere collageenvezels kapot en kan je lichaam weer opnieuw beginnen.

Fase drie: renoveren (een jaar of langer)

De zwakkere collageenvezels worden in de loop van een jaar vervangen voor stevigere vezels. Is dit proces afgerond, dan ben je volledig hersteld en weer zo goed als nieuw. Je lichaam is misschien zelfs wel sterker dan voorheen, tof toch? Neem dus echt die tijd om te herstellen, doe je dat niet dan kan je op korte en lange termijn klachten krijgen zoals last van je bekken, incontinentie en (lage) rugpijn.

Tips uit het boek Mama me-time

Om je herstelproces te ondersteunen zijn er veel dingen die je zelf kan doen. Zoals:

• Goed warm blijven in het kraambed en daarna. Draag lekker zachte wollen kleding en eet warme gerechten, vermijd koude voedingsmiddelen recht uit de koelkast.
• Eet voldoende eiwitten en goede vetten zoals avocado’s, noten en vette vis (zalm, haring, makreel), deze ondersteunen je herstel en zijn gunstig voor de borstvoeding.
• Neem een kwalitatieve multivitamine, magnesium en visolie, dit zijn basis supplementen die zorgen dat je lichaam alle benodigde vitaminen en mineralen + essentiële vetzuren binnenkrijgt.

Meer tips lezen? Het boek Mama me-time is een enorme aanrader, het bevat fijne informatie en natuurlijke tips over voeding, supplementen, beweging, self-care behandelingen en nog veel meer!

Tip: gebruik Healing Herbs bij hechtingen of kleine rupturen en Yonikruiden voor stoombad voor een sneller herstel!

Veel gestelde vragen over herstel na de bevalling

Hoeveel dagen beter niet traplopen na bevalling?

De eerste 24 uur na de bevalling is het aan te raden zo weinig mogelijk te staan of lopen en liever niet te douchen. Minstens de eerste twee tot drie dagen geen trappen lopen. Je kunt gebruik maken van een po of toilet (als deze dichtbij is) om (kamille)spoelingen te doen tijdens de ontlasting. Neem vooral veel rustmomenten.

Waarom niet traplopen na bevalling?

Traplopen is te belastend voor je bekken en bekkenbodem en wordt daarom afgeraden de eerste dagen.

Hoe lang ’s middags rusten na bevalling?

Dit hangt helemaal af van jouw behoefte. Wat geeft jouw lichaam aan? Het is aan te raden om sowieso overdag een extra dutje te doen.

Hoe lang zwaar gevoel na bevalling?

Tijdens de zwangerschap en bevalling is er veel druk geweest op je bekkenbodem. De bekkenbodemspieren zijn na die tijd verslapt en werken niet meer zoals voorheen.  Dit kan je een zwaar gevoel geven. Dit gevoel verdwijnt veelal binnen een paar weken tot maanden, zodra je bekkenbodemspieren weer wat zijn hersteld. Wel belangrijk dus dat je je lichaam de tijd gunt om te herstellen.

Hoe lang plat liggen na bevalling?

Het duurt na de bevalling minimaal 9 maanden tot een jaar voordat je bekken en bekkenbodem helemaal hersteld zijn. Je hoeft niet 9 maanden plat te liggen, maar je moet wel je lichaam niet onnodig belasten. Wees voorzichtig met tillen en span je core aan als je het doet; daarmee ontlast je je rug, buik en bekken waar mogelijk. Door je bekkenbodem en andere spieren goed te laten herstellen voorkom je dat je urine of ontlasting gaat verliezen, of een verzakking krijgt. Luister goed naar je lichaam en neem minstens de eerste 6 weken de ruimte om  je te laten verzorgen en uit te rusten voor een goed herstel. In die eerste weken is rustig wandelen meer dan genoeg. Je lichaam heeft veel baat bij een rustige opbouw,

Waarom minstens 6 weken rust na bevalling?

Na 6 weken is je baarmoeder pas weer geslonken tot het oorspronkelijke formaat. Je hebt als het goed is dan geen nabloedingen meer en in het geval van een keizersnede of (sub)totaalruptuur is het littekenweefsel zover hersteld dat je het langzaam mag gaan belasten.

Waarom niet lopen/rennen na bevalling?

In de eerste minstens drie maanden na de bevalling moet je bekkenbodem nog herstellen en kun je beter heel rustig aan doen met rennen en andere sport. Als je te snel gaat springen en rennen, dan loop je het risico dat de bekkenbodem niet goed herstelt, waardoor (blijvende) klachten, zoals bijvoorbeeld incontinentie, kan optreden.