Een geboorteplan maken

In dit artikel vertellen we je alles over het maken van een geboorteplan, wat het is en waarom een geboorteplan een goed idee kan zijn. We delen een voorbeeld van een geboorteplan en wensen je veel plezier met het schrijven (en/of tekenen) van jouw eigen geboorteplan.

Wat is een geboorteplan?

Een geboorteplan is een document of tekening waarin je je wensen en verwachtingen voor je bevalling op schrijft of tekent. Je beschrijft in het kort wat jouw wensen en verlangens zijn. Het geboorteplan bespreek je vervolgens met je geboortewerkers, zoals je verloskundige en doula. Het is een middel voor zorgverleners om betrokken te raken bij jouw baringsproces en voor jezelf om op terug te kunnen vallen als je het even niet meer weet of kan uitleggen tijdens de bevalling. Hieronder kun je een voorbeeld van een getekend geboorteplan zien ter inspiratie. 

Waarom een geboorteplan?

Door het maken van een geboorteplan krijg je zelf helder wat voor jou (en voor je partner) belangrijk is bij deze geboorte. Wat fijn kan zijn om te weten in de voorbereidingen op de bevalling, ook in de gesprekken met je zorgverleners. Zo worden voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden vaak beter met je besproken door je verloskundige, doula of andere zorgverleners als je een geboorteplan hebt gemaakt. En word je tijdens je baring (meer) betrokken in de keuzes die hierbij gemaakt kunnen worden, omdat iedereen op de hoogte is van je voorkeuren. 

Hou in gedachten dat jij altijd de keuze hebt en dat  je dus ook altijd een voorstel mag weigeren. Het is jouw geboorte, jou lichaam en jou kindje(s), niemand kent die beter dan jij. 

Wat zet je in een geboorteplan? 

In het geboorteplan schrijf je op hoe je het liefst benaderd wilt worden, hoe je wilt dat er met je wordt omgegaan, wat jij belangrijk vindt, wat je (liever) niet wilt én wanneer je iets wél wilt.  Dit geeft helderheid en houvast voor jezelf en je partner én de mensen die je begeleiden tijdens de geboorte. Het is bijvoorbeeld handig voor het geval je van geboortewerker moet wisselen. Maar ook om van te voren met je vaste geboortewerkers te bespreken, om er zeker van te zijn dat iedereen zich comfortabel voelt bij jouw plan. Door het plan samen met je geboortewerkers te bespreken wordt het ook een vollediger plan, want zij brengen ook medische kennis en ervaring mee die waardevol kan zijn voor jullie wensen en situatie.

Het is mooi om het geboorteplan samen met je partner te maken. Het kan een fijne manier zijn om te praten over wat jullie belangrijk vinden of hoe jullie de dingen voor je zien. Zodat jullie beide wensen in kunnen brengen en je partner ook op de hoogte is van jouw verlangens. Het is prettiger om dit vooraf te bespreken en tot één plan te komen, dan dat je tijdens de bevalling ontdekt dat jullie beide andere ideeën hebben. Je partner kan dan tijdens de geboorte de rol als ‘beschermer’ op zich nemen als jij in het bevallingsproces zit en ervoor zorgen dat jouw wensen gerespecteerd worden. 

Als laatste draagt het visualiseren van je wensen ook bij aan de manifestatie ervan. En hoe meer aandacht je geeft aan hoe je wilt dat de geboorte loopt, hoe groter ook de kans wordt dat het zo zal gaan. Een goede voorbereiding is het halve werk zeg maar. 

Verschillende geboorteplannen

Zoals je eerder al hebt gelezen kun je een geschreven plan maken of een tekening, een zogenaamde birthmap. Maar het is ook niet ongebruikelijk om verschillende plannen te maken, voor de verschillende situaties die zich kunnen voordoen. Bijvoorbeeld een plan voor een thuisbevalling. ziekenhuisbevalling of een (geplande) keizersnede. Waarom? Omdat de verandering van context waarschijnlijk ook betekent dat je andere keuzes wilt maken. Door juist jezelf af te vragen wat je belangrijk vindt (en je partner) als het anders loopt dan je verwacht, ben je beter voorbereid en zal je plan je houvast kunnen geven. Stel je schrijft een plan voor een thuisbevalling, maar je gaat naar het ziekenhuis om te bevallen. Welke elementen van je plan wil je behouden? Wat wil je toevoegen of veranderen? 

Geboorteplan Handleiding

Er zijn veel keuzes die je kunt maken rondom de bevalling, zoals de plek waar je wilt bevallen, hoe je met pijn wilt omgaan, wie je erbij wilt hebben en hoeveel informatie je wilt ontvangen tijdens de bevalling. Hieronder geven we een aantal voorbeelden en vragen waar je over na kan denken. Deze lijst is bedoeld ter inspiratie en neem vooral eruit mee wat jij belangrijk vindt. Je hoeft dus niet alle punten over te nemen en misschien mis je nog wel elementen die je kunt toevoegen aan je eigen plan.

Tips bij het maken van een geboorteplan

Vaak zijn we geneigd om op te schrijven wat we niet willen, maar kunnen we moeilijker woorden geven aan waarom we dat niet willen. De kunst van een goed geboorteplan zit precies in die duiding. Als jij kunt verwoorden waarom je iets niet wilt, kun je ook aangeven onder welke omstandigheden die keuze verandert. Een van de meest gemaakte fouten in het schrijven van een geboorteplan is dan ook de zin ‘…, tenzij (medisch) noodzakelijk’. Want kort door de bocht, zal er in bijna alle gevallen wel een argument te geven zijn dat iets noodzakelijk is. Het is voor jezelf én voor je zorgverlener véél fijner als je aangeeft waarom je iets niet wilt én wanneer je iets dus wél wilt. Je geeft daarmee aan dat je daadwerkelijk hebt nagedacht over je keuzes en dat je bereid bent de verantwoordelijkheid van die keuzes te dragen. Ook creëer je met een goed geschreven plan voldoende ruimte voor constructief overleg met je zorgverleners en in het geval van meerdere plannen voor helderheid over wat er verandert als het anders loopt. 

Iedere keer als je dus eigenlijk wilt opschrijven ‘…, tenzij (medisch) noodzakelijk’, vraag jezelf dan af welke informatie jij nog mist of welke factoren een rol spelen in jouw (uiteindelijke) keuze. Vraag jezelf en iedereen om je heen (eindeloos vaak als je wilt) ‘waarom’ en je zult verbaasd zijn over de conclusies waar je samen op uit kunt komen. Bespreek je geboorteplan ook tijdens het schrijven ervan (meerdere keren indien gewenst) met je verloskundige, doula of andere geboortewerker en ga zelf op onderzoek uit door boeken te lezen, wetenschappelijke onderzoeken in te duiken of door naar binnen te keren met bijvoorbeeld een meditatie. Zodat je écht helder hebt wat je wél wilt en wanneer dat zo is. Mooi proces gewenst!

Elementen van een geboorteplan

Dan volgt nu een overzicht van punten die in ieder plan terugkomen, de zogenaamde ‘bouwstenen’ zoals de plek, wie er aanwezig is, hoe je begeleid/gecoacht wilt worden en meer. De bouwstenen zijn vet gedrukt en puntsgewijs aangevuld met vragen en/of suggesties om over na te denken. Bedenk voor iedere ‘bouwsteen’ of deze voor jouw relevant is en wat je wilt opschrijven in je eigen plan. Gebruik dit overzicht ter inspiratie en ga vooral het gesprek aan met je partner en geboortewerkers en zelf op verder onderzoek uit in boeken, onderzoeken of op andere plekken. Veel plezier met het schrijven van jouw geboorteplan!

Bouwstenen en vragen voor geboorteplan

Op welke plek wil je het liefst bevallen?

• Thuis
• In het ziekenhuis (poliklinisch)
• Bevalcentrum
• Geboortehuis
• In de natuur

Hoe is de sfeer in de ruimte? 

• Verlichting;  zacht licht, sfeerlicht en/of zoutlampje?
• Temperatuur; zorg voor warmte
• Geluiden; zacht praten, wel of niet telefoneren, apparatuur geluiden?
• Muziek; wel of niet? Wil je zelf een muzieklijst maken?
• Geuren; parfum/diffuser? Eigen kussens en dekens?
• Aankleding van de kamer; hoe ziet de ruimte eruit? Hoe maak je het knus?
• Privacy; verpleging en verloskundigen die in en uit komen lopen (eerst kloppen?), stagiaires? Waar bevinden familie/vrienden zich die aanwezig mogen zijn? Eventuele oudere kinderen? 
• Wie is het eerste aanspreekpunt; jijzelf of je partner/doula? Hoe wil je aangesproken worden?
• Kleding; is die aan of uit en welke kleren wil je aan? En je partner? En welke kleren wil je nadien aan?

Wie wil je bij de bevalling hebben?

• Partner
• Familie
• Doula
• Vriendin(nen)
• Eigen kinderen
• Geboortefotograaf
• Een verloskundige, arts of verpleegkundige in opleiding

Rol van de geboortepartner

• Wat wil je graag dat hij/zij doet en wat niet?
• Waar wil je je partner het liefst hebben tijdens de ontsluiting en waar als de baby geboren wordt?
• Wat heeft je partner nodig van je zorgverlener om er helemaal voor jou te kunnen zijn?
• Communiceren en bewaken van het geboorteplan

Jouw rol

• Wat wil jij? Wat is voor jou belangrijk? 
• Wil je rusten/slapen? 
• Wil je gemasseerd worden? (oxytocine/knuffelhormoon & endorfine stimuleren)
• Wil je vrijen/knuffelen/kussen? (oxytocine/knuffelhormoon stimuleren)
• Even alleen (kunnen) zijn? (met of zonder partner)
• Wil je kunnen mediteren? Zingen? Dansen? Wandelen? Binnen zijn of juist buiten?

Begeleiding en coaching

• Hoe wil je begeleid worden? Actief of spreekt een afwachtende houding je meer aan? Zo is er bijvoorbeeld verschil tussen ‘Preventive Support of Labour’ (binnen 12 uur bevallen) of alles op zijn beloop laten. 
• Wil je emotionele ondersteuning van je zorgverleners? Of je doula, partner of iemand anders? 
• Wil je gecoacht worden bij het opvangen van de weeën of tijdens de persfase? Door wie en hoe? 
• Hoe en wanneer wil je met je zorgverleners praten/overleggen? Spreek je hier een signaal voor af of maakt het je niet uit? Of wil je dat ze met je communiceren via je partner of doula bijvoorbeeld? 
• Welk taalgebruik vind je prettig? En wil je bijvoorbeeld gevraagd worden naar je pijnbeleving of juist niet? 
• Verschilt dit per fase van de bevalling? 

Houdingen

• Welke houdingen lijken je fijn tijdens de weeën? 
• Welke houdingen lijken je fijn tijdens de baring en persfase? 
• Wil je aangemoedigd worden om van houding te veranderen? 
• Hoe wil je ondersteund worden in je houdingen? Bijvoorbeeld door je doula en/of partner om op te leunen? Een Rebozo doek, beval/peanut-bal, baarkruk, toilet enzovoorts?
• Waar wil je zijn? In bad, onder de douche, in/op bed, lopend/staand in de kamer, zittend op een bal/stoel? 
• Wil je verschillende houdingen of technieken gebruiken als strategie als de bevalling moeilijker verloopt? Denk bijvoorbeeld aan spinning babies of (Rebozo) massage. 
• Indien er sprake is van CTG (continue monitoring met banden om jouw buik), hoe wil je dan je bewegingsvrijheid invullen? Is er draadloze CTG beschikbaar? Als dat niet zo is, wat kun je dan in en om bed/binnen de draadlengte aan bewegingsruimte creëren en wat vind je daarin belangrijk?

Geboorte (persfase)

• Welke houding heeft je voorkeur voor deze fase? gehurkt, op de baarkruk, staand, op handen en knieën, liggend op je rug of zij of iets anders? 
• Wil je je lichaam volgen of gecoached persen? Of gebruik je een methode zoals bijvoorbeeld hypnobirthing?
• Wil je wachten op volledige ontsluiting met persen of meegaan met je gevoel?
• Wil je zelf voelen of kijken (met een spiegel) bij de geboorte van het hoofdje? 
• Wat als de navelstreng om het nekje zit? Wil je dat er gevoeld wordt naar de navelstreng en dat deze in het geval van omstrengeling wordt afgewikkeld van het nekje? Of dat dit pas gebeurt nadat je baby is geboren? (en je dit eventueel zelf doet)
• Wil je zelf (of je partner) het kindje aanpakken? 
• Wil je dat je kindje direct wordt aangegeven en op je buik gelegd wordt?
• Wil je als het kindje geboren is tijd hebben om bij te komen voordat je je kindje aanraakt en oppakt? 
• Als je in bad zit, wil je daar dan ook de baby geboren laten worden? En de placenta?

Vordering en ontsluiting

• Hoe belangrijk is het ‘meten van vordering’ voor jou? Hoe verwacht je dat je er mee om zal gaan en wat zegt het je? Het is een momentopname en zegt niet perse iets over hoe snel het zal gaan. Hoe wil je de informatie gaan gebruiken en denk je dat weten hoe ver je ontsluiting is je zal motiveren of ook kan teleurstellen?
• Wil je vaginaal getoucheerd worden? Hoe verwacht je dat toucheren voor jou op dat moment voelt? 
• Wat vind je van het idee om iedere paar uur gecontroleerd te worden op progressie? Je kunt hier ook andere afspraken over maken met je zorgverlener of het geheel weigeren.
• Zijn er extra dingen waar rekening mee gehouden moet worden. Is er sprake van (seksueel) trauma bijvoorbeeld of een medische conditie?
• Wist je dat er ook alternatieve manieren zijn om de vordering te observeren? Zoals jouw gedrag, lichaamshouding of de ‘paarse lijn’. Of dat je ook zelf je vordering kunt voelen? Dit vergt wel enige oefening en kennis van je anatomie door tijdens de zwangerschap geregeld te voelen. Je verloskundige of doula kan je hierin mogelijk ondersteunen.

Wat als de weeën stoppen?

• Wil je dan afwachten en verder niets doen? Of actief begeleid worden en vervolgstappen (interventies) bespreken met je geboortewerkers? Je kunt bijvoorbeeld proberen te slapen, eten, douchen of in bad gaan, van houding en/of ruimte veranderen, (rebozo) massage of iets anders wat jou ontspanning brengt proberen voordat je overgaat op stappen als vliezen breken of bijstimulatie bijvoorbeeld.

(Onverwachts) naar in het ziekenhuis

Veel voorkomende redenen (medische indicaties) om de bevalling (verder) te laten begeleiden door een gynaecoloog in het ziekenhuis zijn o.a.: stuitligging, eerdere keizersnede, prematuur (<37 weken) of overtijd (serotien; >42 weken) bevallen, langdurig gebroken vliezen zonder weeën (>24u), meconium houdend vruchtwater (baby heeft in het vruchtwater gepoept), een niet vorderende baring door stagnatie of trage vordering van ontsluiting of uitdrijving), pijnstilling verzoek, placenta wordt niet binnen 1u geboren en (te) ruim bloedverlies na de geboorte. Als een van bovenstaande zaken op jou van toepassing is, betekent dit niet altijd dat je direct naar het ziekenhuis móet. In overleg en afhankelijk van jouw persoonlijke situatie en de zorgverlener(s) die je begeleiden kun je er ook voor kiezen om af te wijken van dit advies in de zin van (iets) langer afwachten of om de begeleiding thuis/poliklinisch voort te zetten. Je kunt tijdens de zwangerschap opvragen wat de protocollen en richtlijnen zijn in bepaalde situaties en met je zorgverleners overleggen hoe daar in jullie situatie mee om te gaan. 

• Wat neem je mee? Heb je een ziekenhuistas (vluchtkoffer) klaar staan?
• Wie neem je mee?
• Hoe kom je daar en wat is de kortste route?
• Wie past op eventuele oudere kinderen
• Wanneer ga je?
• Wat verwacht je van je verloskundige? Dat ze blijft of de zorg overdraagt als je naar het ziekenhuis gaat?
• Neem je (gewijzigde) geboorteplan mee 

Mogelijke (holistische) ingrepen en interventies 

Afhankelijk van jouw context en lichamelijke conditie kan je andere ingrepen en/of interventies voorgesteld krijgen dan hieronder genoemd. Onderstaande lijst is bedoeld als een overzicht van de meest voorkomende handelingen. Ga altijd in gesprek met je zorgverleners over wat voor jou relevant is. In principe is er altijd voldoende tijd om interventies te bespreken, ook tijdens je bevalling. Heel veel is vastgelegd in een tijdlijn of protocol en kun je dus ook heel goed vóór je bevalling bespreken met je zorgverlener, zeker wanneer je een medische indicatie hebt. Voor meer informatie over genoemde interventies, hetzij wetenschappelijke onderbouwing, hetzij protocollen, verwijzen we je naar je zorgverlener. Mocht je zelf de protocollen willen lezen, kan dat op de website van de KNOV/NVOG of Vraagdevroedvrouw.

• Natuurlijke stimulatie/ingrepen zoals moxa, acupunctuur, (voet)reflexzonetherapie of (Shiatsu / Rebozo) massage om de baby uit te nodigen te draaien en/of de bevalling op natuurlijke wijze op gang te brengen. Denk ook aan intimiteit met jezelf en/of je partner, oliën, meditaties, beweging zoals wandelen bijvoorbeeld of bepaalde voeding.
• Uitwendige versie om een baby in stuit- of dwarsligging te draaien naar de hoofdligging. De slagingspercentages verschillen per ziekenhuis en zijn ook afhankelijk van hoeveelste zwangerschap dit voor je is en van wie de versie doet. Alternatieven zijn eerder genoemde moxa, acupunctuur en voetreflextherapie. Een stuitligging is géén belemmering om vaginaal te bevallen. Niet alle zorgverleners hebben hier (voldoende) ervaring mee of voelen zich hier prettig bij, dus overleg tijdig met je verloskundige/gyneacoloog als je een vaginale stuitbevalling overweegt. Een dwarsligging is lastiger, soms draaien baby’s tijdens de bevalling nog, maar ook hier geldt, overleg tijdig en uitgebreid met je zorgverleners over je wensen en mogelijkheden.
• CTG monitoring, ofwel continue monitoring van het hartritme van je baby. Dit gebeurt enkel in het ziekenhuis, met banden om je buik en zal je bewegingsvrijheid (gedeeltelijk) beperken. Enerzijds omdat nog niet overal draadloze CTG beschikbaar is en je vast zit aan snoeren, anderzijds omdat jouw bewegingen de lezing kan beïnvloeden en je gevraagd kan worden om minder of niet meer te bewegen. Een alternatief is luisteren naar de harttonen met een doptone, wat de verloskundige bijvoorbeeld tijdens de spreekuren ook doet. Hoe belangrijk is bewegingsvrijheid voor je? En het kunnen volgen van het hartritme? Wat is er mogelijk op de plek waar je wilt bevallen? 
• Strippen, wanneer wil je dit wel of niet? Komt ter sprake wanneer je bevalling niet spontaan op gang komt of wanneer het al een tijdje ‘rommelt’ maar niet doorzet. Ken je de voor- en nadelen en wil je vooraf wel of niet toestemming geven? 
• Vliezen breken, wanneer wil je dit wel of niet? Komt ter sprake wanneer je bevalling niet spontaan op gang komt of niet ‘op tijd’ begint of als de weeën afnemen tijdens de baring. Ken je de voor- en nadelen van het kunstmatig breken van de vliezen en het wachten op het spontaan openen van de vliezen? Wil je vooraf wel of niet toestemming geven voor het breken van de vliezen?
• Inleiden, wanneer wil je dit wel of niet? Komt ter sprake wanneer je bevalling niet spontaan op gang komt of niet ‘op tijd’ begint en/of als er sprake is van een medische indicatie (denk bijvoorbeeld aan langdurig gebroken vliezen). Ken je de voor- en nadelen van het kunstmatig inleiden van je bevalling en het wachten op het spontaan starten? Ben je bekend met de verschillende manieren waarop je ingeleid kan worden? En de voor- en nadelen van iedere methode? (ballonkatheter, hormoontabletten, hormonale gel, breken van de vliezen, infuus met synthetische oxytocine) Weet je wat er mogelijk is op de plek waar je wilt bevallen?
• Bijstimulatie, via een infuus met synthetische oxytocine. Wanneer wil je dit wel of niet? Komt ter sprake wanneer je bevalling niet ‘op tijd’ begint, onvoldoende progressie laat zien of als de weeën afnemen tijdens de baring. Ken je de voor- en nadelen van bijstimulatie? Wil je vooraf wel of niet toestemming geven voor het toedienen van bijstimulatie?
• Een knip (episiotomie), wanneer wil je dit wel of niet? Het beleid verschilt regionaal en de reden/wanneer hij gezet wordt verschilt per zorgverlener. Soms wordt het routinematig en preventief gebruikt, wil je een preventieve knip of liever niet? Ben je bekend met de voor- en nadelen van een knip ten opzichte van (natuurlijk)inscheuren? 
• Handen op je perineum (je vulva) tijdens de persfase en als het hoofdje staat? Soms kan het fijn zijn dat er lichte tegendruk wordt gegeven, maar het kan ook afleiden en vervelend aanvoelen. Wil je juist zelf voelen of dit aan de verloskundige overlaten? Wil je zelf de eerste zijn die het hoofdje van je kindje aanraakt? 

Pijnbestrijding

• Wil je dat graag of juist niet?
• Wil je dat het actief aangeboden wordt tijdens de bevalling of juist niet?
• Weet je wat voor soorten pijnstilling er mogelijk zijn bij jouw verloskundige en de door jouw gekozen geboorteplek? Wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende opties?
• Weet je wat er nodig is voorafgaand aan en tijdens de pijnbestrijding? Denk onder andere aan wachten op de anesthesist bij een ruggenprik, (continue) monitoren van het hartritme van je baby, een katheter en een infuus.
• Wil je verplaatsen naar het ziekenhuis voor pijnstilling als je thuis wilde bevallen?
• Lees hier over de voor- en nadelen van de ruggenprik en over natuurlijke manieren van pijnbestrijding.

Keizersnede

Ook bij een (geplande) keizersnede is een geboorteplan zeer waardevol. Sommige elementen zullen anders zijn, maar veel kan ook hetzelfde zijn als bij een vaginale bevalling.

• Bij een geplande keizersnede: hoe wil je de inleiding vormgeven? Kun en wil je eventueel ook wachten op een spontane start van de bevalling? Waar ben je? Soms kun je nog even naar huis of blijf je liever in het ziekenhuis?
• Welke verdoving heeft je voorkeur? Een ruggenprik of algehele narcose? Is er sprake van allergieën voor verdovende middelen? Weet je wat de voor- en nadelen zijn van beide keuzes?
• Wie wil je bij je in de operatiekamer? Je partner? Doula?
• Geboortefotograaf?
• Wil je wel of niet afgeschermd worden van de operatie met een doek? En wil je zelf je kindje aanpakken? Hoe denk je over een gentle cesarean? Waarbij de baby langzaam uit de baarmoeder wordt gehaald om het geboorteproces via het geboortekanaal na te bootsen?
• Hoe denk je over de navelstreng doorknippen? Ook bij een keizersnede kun je de navelstreng langer laten uitkloppen of kiezen voor een lotusgeboorte. Op veel plekken is dit nog vrij nieuw en zul je hierover wellicht meer overleggen met je zorgverleners.
• Wil je je baby direct bij jou op de borst huid op huid? Hoe wil je het gouden uur inrichten? Wat is er mogelijk of al gedaan op de plek waar jij wilt bevallen? Wat als het bij jou niet kan omdat je bijvoorbeeld onder narcose bent? Gaat de baby dan huid-op-huid bij je partner?
• Wat wordt de eerste voeding? Borstvoeding (eventueel prenataal gekolfd) of kunstvoeding? En wie geeft de eerste voeding?
• Hoe denk je over de eerste kleertjes? wil je dat zelf doen of bij aanwezig zijn? Dat je partner dit doet? Wanneer je onder volledige narcose bent geweest, duurt het langer voordat je weer bij bewustzijn bent. Vaak zijn er een aantal uur verstreken. Hoe zou je die tijd voor je baby en partner willen invullen? Hoe snel wil je dat zij bij jou kunnen zijn? Of hoe snel wil jij naar hen toe? De protocollen hierover verschillen regionaal, dus ga ook na wat gangbaar is op de plek waar jij wilt bevallen.
• Wat wil je me de placenta?
• Wil je vaginal seeding? Hierbij wordt de baby na geboorte via de huid en de mond ingesmeerd met een vaginale uitstrijk van de moeder vanwege de goede bacteriën die het met zich mee brengt.
• Lees hier een blogartikel over het voorbereiden op een keizersnede.

De navelstreng

• Wil je de navelstreng uit laten kloppen en hoe lang dan?
• Wil je een (halve) lotusgeboorte?
• Wie knipt de navelstreng door? Of brand je hem door?
• Wat wil je met de navelstreng doen? Bewaren en laten drogen (vaak samen met de placenta die dan eventueel nog verwerkt kan worden in bijvoorbeeld capsules) of weggooien?

De placenta

• Wil je de placenta geboorte actief leiden (synthetische oxytocine injectie, manuele stimulatie op de buik, gecontroleerd trekken) of juist niet?
• Hoe lang wil je wachten als het kan? (bij heftige bloeding kan dit niet)
• Wat wil je aan natuurlijke stimulatie doen? (borstvoeding, huid-op-huid, warmte, de oxytocines laten stromen)
• Wat wil je met de placenta doen? Bewaren of weggooien? Wil je er een foto van? Ga je de placenta laten capsuleren of heb je een ander (symbolisch) gebruik in gedachten?

Vlak na de geboorte

• Wil je je baby direct huid op huid bij jezelf (of je partner als het bij jou niet kan)?
• Wil je je baby zelf de borst laten zoeken (biological nurturing) of helpen met aanhappen? En wil je hierbij ondersteund worden door je zorgverlener?
• Wil je je baby (direct) een mutsje op of juist niet?
• Wil je de onderzoeken bij je baby bij/op jou? En mag dit direct of wil je eerst het gouden uur en de onderzoeken daarna doen? De belangrijkste checks zoals de Apgarscore kunnen visueel gebeuren terwijl je baby en jij elkaar leren kennen.
• Wil je je baby de eerste kleertjes aandoen? Of je partner? Of wil je je baby bloot laten (waarbij je voldoende rekening houd met de temperatuurregulatie van je baby)
• Wanneer wil je naar huis (als je niet thuis bent)? Zo snel mogelijk? Of wil je (een deel van) je kraamweek blijven?
• Wanneer bel je de familie en wanneer mogen ze op bezoek?

(Borst)voeding

• Wil je borstvoeding geven? Bereid je je voor met een borstvoedingscursus?
• Wil je vooraf contact met een lactatiekundige? Of laat je het op je afkomen?
• Hoe belangrijk is biological nurturing (baby zelf de borst laten zoeken) voor jou?
• Wil je zelf je baby aanleggen of wil je hierbij geholpen worden?
• Wil je hulp als jij daarom vraagt of wil je dat er gelijk iemand meekijkt/helpt?
• Wil je dat er (direct) gekeken wordt naar het tongriempje of lipbandje als je baby de borst niet goed pakt?
• Hoe denk je over bijvoeden? Wanneer wel of niet? En hoe mag dit gegeven worden?
• Heb je voor de bevalling gekolfd (prenataal kolven) en wil je dat geven?
• Wil je donormelk geven? (moedermelk van een andere moeder)
• Hoe denk je over kolven? Heb je een eigen kolf of huur je er een? (in het begin wordt geadviseerd om een zware kolf te huren om je productie op gang te brengen/houden).
• Heb je een specifiek merk kunstvoeding in gedachten?
• Wil je zelf de eerste flesvoeding geven, of je partner?

Foto’s en video’s

• Wil je foto’s (of video) van je bevalling?
• Van iedere fase of zijn er ook delen die je liever niet op beeld hebt?
• Wie maakt de foto’s?
• Wie moeten er vastgelegd worden? (Als je partner foto’s maakt is die niet in beeld – en niet bij jou op dat moment want hij/zij maakt een foto)

Kraamtijd

Voor de kraamtijd kun je een apart plan maken: postpartumplan. Dit plan kan je echt helpen bij je herstel en je helderheid geven over wat je kan verwachten. Denk aan het wel of niet geven van vitamine K, het samen slapen met je baby op een kamer of niet, rebozo, rusttijden, hielprik, kraambezoek, herstel en nog veel meer! Lees hier meer over het schrijven van een postpartumplan of lees het prachtige boekje Omarm de Kraamtijd.

Nu is het tijd voor jouw geboorteplan

Een geboorteproces valt niet te plannen, maar de voorbereiding en het helder hebben van de elementen die voor jouw belangrijk zijn kunnen een wereld van verschil maken in jullie ervaring van deze mijlpaal. We wensen je een prachtig geboorteplan én geboorte toe!

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Eva Aertse (Hypnobirthing Docent bij Jouw Maeva). We hopen dat je inspiratie hebt gehaald uit dit artikel en je gaat helpen bij het maken van je persoonlijke geboorteplan!  Inspiratie vonden we bij o.a. Vivevroedvrouw, De Vrije Geboorte en de Geboortebeweging. Alle drie een bezoekje waard om je voor te bereiden op jouw geboorteavontuur.