Bekkeninstabiliteit ~ bekkenpijn tijdens de zwangerschap

Wat kun je doen aan bekkenpijn tijdens de zwangerschap en postpartum?

Heb je last van bekkeninstabiliteit of ben jij bang dat je straks na je zwangerschap niet meer van bekkenpijn afkomt? In dit artikel vertellen we alles over bekkeninstabiliteit, bekkenpijn en bandenpijn tijdens de zwangerschap en wat je eraan kunt doen om er in de postpartum geen last aan over te houden. Auteur Isabeau vertelt je alles over oorzaak en gevolg, over eventuele behandelingen en deelt oefeningen om bekkenpijn te voorkomen.

Wat is bekkeninstabiliteit?

Bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap (en postpartum) is een term die we eigenlijk nauwelijks meer gebruiken. Tegenwoordig maken we onderscheid tussen bandenpijn, zwangerschap gerelateerde bekkenpijn en fysiologische bekkeninstabiliteit. De zwangerschap gerelateerde bekkenpijn is een paraplu waar een groot scala aan klachten onder vallen tijdens en na de zwangerschap.

Tijdens de zwangerschap maakt iedereen een vorm van actieve bekkeninstabiliteit mee. Zolang je hier geen last van hebt is dat helemaal niet erg en is het een normaal fenomeen.

Wat is de oorzaak van bekkeninstabiliteit en bekkenpijn?

Verandering stand van bekken

Die actieve instabiliteit heeft een aantal redenen. Ten eerste ontstaat er gedurende de zwangerschap een kleine verandering in de stand van het bekken. Dat zorgt ervoor dat er andere krachten komen op het bekken.

Gedurende de zwangerschap ontstaat er een kleine verandering in de stand van het bekken.

Gewicht

Daarnaast neemt het gewicht en de omvang van de buik toe waardoor je zwaartepunt anders komt te liggen. Door de verandering in de stand van je bekken en de diastasis recti (je buikspieren die uit elkaar gaan staan) werken de spieren die zorgen voor de core stability niet meer optimaal.

Hormonen

En dan hebben we nog die fijne hormonen….. Door de relaxine worden banden en spieren slapper en weker waardoor jij bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap kunt ervaren. Dat is nodig voor de groei en geboorte van het kindje maar dus niet optimaal voor je stabiliteit.

Kortom, door fysieke redenen kunnen spieren en banden niet optimaal functioneren om het bekken en de lage rug te stabiliseren en dit zorgt voor actieve bekkeninstabiliteit en iedereen ervaart dit in meer of mindere mate tijdens de zwangerschap. Wanneer dit (pijn)klachten geeft wordt het bandenpijn of zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn genoemd.

Tekort aan silicium

Silicium is een belangrijke bouwstof is voor de bindweefselstructuren. Omdat bekkeninstabiliteit ontstaat, doordat de banden die de verschillende botten van je bekken bij elkaar houden, verzwakken, kan het nemen van extra silicium op een natuurlijke manier bijdragen aan de behandeling en het voorkomen van bekkeninstabiliteit. Door een tekort aan silicium kunnen ook andere mineralen zoals magnesium niet goed worden opgenomen. Zorg dus dat je voldoende silicium binnen krijgt.

Wat is bandenpijn?

Je baarmoeder zit met banden (ligamenten) aan het bekken, de ribben en wervelkolom vast. Het bekken, de ribben en de wervelkolom worden ook door banden en spieren bij elkaar gehouden. Tijdens de zwangerschap groeit je baarmoeder, waardoor er druk op de banden komt te staan. Dit kan een zeurende en soms stekende pijn veroorzaken. Je voelt dit rond je vagina, je liezen, je schaambot, navel, onderrug, zij, ribben en billen.

Bandenpijn is vervelend, maar kan gelukkig geen kwaad voor jezelf of je baby.

Bandenpijn is vervelend, maar kan gelukkig geen kwaad voor jezelf of je baby. Het is echt zo’n pijn waarvan ze zeggen “die hoort erbij”. Misschien heb je het al gemerkt, maar bandenpijn komt het meest voor in deze situaties:

• Na plotselinge of intensieve bewegingen, zoals opstaan, bukken, een stuk lopen of sporten.
• Bij hoesten en niezen.
• Bij een volle blaas.
• Na een orgasme.
• Als je kindje zich omdraait in de buik.

Wat kan ik aan bandenpijn doen?

Bandenpijn helemaal voorkomen kan niet altijd, maar je kunt wel een aantal dingen doen om de bandenpijn te verminderen of verlichten. Helaas werkt niet alles bij iedereen. Let op de volgende dingen:

• Probeer plotselinge bewegingen te voorkomen. Voel je dat je moet niezen of hoesten, ondersteun dan je buik met je handen.
• Vermijd bukken en zwaar tillen zoveel mogelijk.
• Neem voldoende rust en ga eventueel even liggen.
• Let goed op je basishouding.
• Gebruik warmte om de pijn te verminderen. Neem bijvoorbeeld een warme douche of een warm bad. Ook een kruik kan helpen om de bandenpijn te verzachten.
• Blijf bewegen en sporten (die voor jou goed voelen voor je lichaam zoals zwemmen en zwangerschapsyoga)
• Neem een goed silicium-preparaat.

Een opvallend fenomeen is dat de buik juist meer gaat groeien wanneer je ontspannen bent en voldoende rust neemt. Om die reden kan het juist zo zijn dat wanneer je op vakantie bent of een lekker relaxed weekend hebt gehad, je bandenpijn krijgt. Dat komt omdat de baarmoeder dan flink is gegroeid en de druk op de banden weer is toegenomen.

Wat is zwangerschap gerelateerde bekkenpijn?

Zwangerschap gerelateerde bekkenpijn (ZGBP) kan zowel tijdens als na de zwangerschap ontstaan. Er is geen duidelijke en eenduidige omschrijving van bekkenpijn, maar er zijn wel bekende klachten:

• Startpijn (schietende of stekende pijn op het schaambot, stuitje of in de liezen). Dit komt veel voor bij bijvoorbeeld het opstaan uit een stoel.
• Asymmetrische bewegingen oftewel bewegingen waarbij je meer op 1 been staat (traplopen, lunges en uit bed stappen).
• Een beurs stuitje of schaambot.
• Over het algemeen worden ZGBP-klachten erger wanneer je “te” veel doet.
• Je zult het bijvoorbeeld meer merken na een week werken of aan het einde van de dag.

Wat kan je doen bij bekkenpijn?

Denk jij dat je last hebt van ZGBP? Neem dan contact op met een bekkenfysiotherapeut. Er kan dan bijvoorbeeld worden gekeken naar je activiteitenniveau. Ben jij een ongeduldig type en wil je nú weten wat je eraan kunt doen? Hier zijn alvast een aantal handige tips die je kunnen helpen bij bekkenpijn:

• Zorg dat je bij buikdruk verhogende momenten goed uitademt. Buikdruk verhogende momenten zijn bijvoorbeeld opstaan uit bed, bukken of omdraaien als je ligt. Door uit te blazen tijdens deze momenten zorg je ervoor dat er net wat minder druk op het bekken komt.
• Beperk asymmetrische bewegingen. Maak dus geen uitvalspassen meer bij het sporten en zet eventueel je voet bij met traplopen. Yes, dit zal minder charmant aanvoelen, maar kan je toch echt helpen.
• Zorg voor meerdere rustmomenten gedurende de dag en verdeel activiteiten over de hele week.
• Let goed op je basishouding en zorg dat je zoveel mogelijk op 2 benen staat. Laat je buik dus niet hangen, maar houd het kindje bij je en sta rechtop. Rechtop zitten is trouwens ook erg belangrijk.
• Probeer niet te waggelen als je loopt. Grote kans dat je jezelf hierop vaak betrapt, maar toch is het belangrijk om te proberen zo lang mogelijk te flaneren, voor zover dat nog gaat. Het helpt om goed over je grote teen te blijven afrollen tijdens het lopen. Zo blijft je bekken recht en verplaats je niet teveel je gewicht van het ene been op het andere been.
• Maak je passen ook niet te groot. En loop misschien ook wat minder snel.
• Sport onder begeleiding van gespecialiseerde mensen. Hier doen ze oefeningen die juist goed voor je zijn en waarmee je het krijgen van klachten kunt voorkomen.
• Maak een afspraak bij een geregistreerd bekkenfysiotherapeut.
• Zorg voor voldoende silicium.

Fysiologische bekkeninstabiliteit

Fysiologische bekkeninstabiliteit is de “echte” instabiliteit van het bekken zelf. Dus niet de spieren en banden eromheen. Als klachten na de zwangerschap blijven bestaan en met bekkenfysiotherapie of andere therapieën niet is op te lossen, kan het zijn dat er verder onderzoek wordt gedaan naar de instabiliteit die wordt ervaren in het bekken. Er wordt dan gekeken naar de beweeglijkheid van de twee bekkenhelften ten opzichte van elkaar.

Via een gespecialiseerd arts zal een behandelplan worden gemaakt.

Aan de voorkant wordt het schaambot in tweeën gedeeld en met elkaar verbonden door kraakbeen dat het symphysis pubis wordt genoemd. Dit kraakbeen kan zijn aangedaan door bijvoorbeeld een zwangerschap of bevalling. Er kan een diastase ontstaan, scheefstand (hoog/laag of voor/achter) of in het ergste geval zelfs scheuren. Dit kan voor pijnklachten en een vertraagd herstel zorgen na een zwangerschap. Deze vorm van instabiliteit kan alleen door aanvullend beeldmateriaal (röntgen, MRI, CT-scan) worden vastgesteld. Via een gespecialiseerd arts zal dan een behandelplan worden gemaakt. Grote kans dat je hierna alsnog revalideert bij een bekkenfysiotherapeut. Gelukkig komt fysiologische bekkeninstabiliteit niet vaak voor.

Kan ik bekkenpijn en bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap voorkomen?

Een gouden tip die ervoor zorgt dat je helemaal geen klachten krijgt is er niet helaas. Er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen om ervoor te zorgen dat de kans op klachten tijdens en na je zwangerschap kleiner wordt, zoals we hierboven al hebben omschreven. Naast de inname van voldoende silicium is een hele belangrijke om te blijven bewegen. Sporten tijdens de zwangerschap heeft écht een hoop voordelen:

• Een hogere kwaliteit van leven tijdens de zwangerschap t.o.v. vrouwen die niet sporten tijdens de zwangerschap.
• Vrouwen die sporten tijdens hun zwangerschap voelen zich over het algemeen fitter.
• Minder last van zwangerschapskwaaltjes.
• Vermindert de kans op bekkenpijn, lage rugpijn en bekkeninstabiliteit.
• Je slaapt beter.
• Minder last van zwangerschapsdiabetes.
• Minder kans op een te hoge bloeddruk.
• Een gezonde gewichtstoename ten opzichte van vrouwen die niet sporten tijdens de zwangerschap.
• Je bent sneller weer fit na je zwangerschap.
• Minder kans op het krijgen van (postnatale) zwangerschapsdepressie.
• Een bevalling die minder lang duurt.
• Minder kans op het krijgen van complicaties tijdens de bevalling.

Helaas is het niet voor iedereen weggelegd om super fit door je zwangerschap te gaan. Als je al niet fit was kun je nu beter niet beginnen met intensief sporten, maar bijvoorbeeld gaan zwemmen of zwangerschapsyoga doen.

Heb je hulp nodig om te blijven bewegen omdat je klachten ervaart? Maak dan een afspraak met een geregistreerd bekkenfysiotherapeut.

Dit artikel is geschreven door Isabeau van Alphen (bekkenfysiotherapeut). Zij heeft samen met anderen het programma van Fitzwanger Online opgezet. Het programma laat je niet zelf aanklooien met een rijtje oefeningen, maar je doet de les echt van begin tot het einde met ons mee, zodat je zeker weet dat je alles goed uitvoert. We bieden je elke week een light, een medium en een heavy workout aan, zodat sporten ook echt past bij het niveau dat jij voor je zwangerschap had. Ook ontvang je elke week nieuwe workouts, die gemaakt zijn voor de week waarin jij zwanger bent. Zo weet je dus zeker dat je niets doet wat niet mag!

Wil je de ontwikkeling van jou en je baby per week volgen? Bekijk dan onze Bewuste Zwangerschapskalender.